Աստղագետների միջազգային խումբը օգտագործել է Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) ռադիոաստղադիտակը՝ 12P/Ponce-Brooks գիսաստղի կոմայում սովորական ջրի (H₂O) և «ծանր» ջրի (HDO, որը պարունակում է դեյտերիում իզոտոպ) բաշխման առաջին մանրամասն քարտեզը ստեղծելու համար: Արդյունքները ցույց են տվել, որ այս գիսաստղի դեյտերիումի և ջրածնի հարաբերակցությունը (D/H) գրեթե նույնական է Երկրի օվկիանոսների հարաբերակցությանը: Աշխատանքը հրապարակվել է Nature Astronomy ամսագրում:
12P/Ponce-Brooks գիսաստղը պատկանում է Հալլեյի գիսաստղերի դասին, որոնք ունեն միջանկյալ ուղեծրային պարբերություն (20-200 տարի) և հազվադեպ են հայտնվում ներքին Արեգակնային համակարգում: Հետազոտողները պարզաբանել են, որ (1.71 ± 0.44)×10⁻⁴ չափված արժեքը ամենացածրն էր այս տեսակի գիսաստղերի համար և գտնվում է մյուս գիսաստղերի համար գրանցված արժեքների ստորին սահմանում:
«Գիսաստղերը Արեգակնային համակարգի ձևավորման 4.5 միլիարդ տարի առաջվա սառած մնացորդներ են։ Քանի որ ենթադրվում է, որ Երկիրը ձևավորվել է չոր նյութերից, գիսաստղերի բախումները վաղուց համարվել են մեր մոլորակի ջրի հնարավոր աղբյուր։ Մեր արդյունքները մինչ օրս ամենաուժեղ ապացույցն են այն բանի, որ առնվազն որոշ Հալլիի տիպի գիսաստղեր կրել են Երկրի նման իզոտոպային կազմով ջուր և կարող էին մեր մոլորակը բնակելի դարձնել», - ասել է NASA-ի Գոդարդի տիեզերական թռիչքների կենտրոնի առաջատար հեղինակ Մարտին Կորդիները։
Ուսումնասիրությունը համատեղել է ALMA-ի և Հավայան կղզիներում գտնվող NASA-ի ինֆրակարմիր աստղադիտակի տվյալները՝ D/H-ի մինչ այժմ ամենաճշգրիտ չափումը ստանալու համար, հաստատելով, որ ջուրը և այլ գազերը գալիս են միջուկի սառույցներից, այլ ոչ թե գիսաստղի գազային թաղանթից։
Այս դիտարկումները հնարավոր են դարձել ALMA-ի բարձր զգայունության և եզակի հնարավորությունների շնորհիվ, որոնք թույլ են տվել հայտնաբերել ծանր ջրի թույլ ազդանշան միջուկի մոտ. գիսաստղերի նման քարտեզներ նախկինում չեն ստեղծվել։
Թարգմանությունը՝ Euromedia24.com-ի
