Euromedia24 on Play Store Euromedia24 on App Sore
BNB

$671.55

BTC

$111166

ADA

$0.631799

ETH

$2783.3

SOL

$158.45

29 °

Yerevan

32 °

Moscow

39 °

Dubai

25 °

London

29 °

Beijing

23 °

Brussels

21 °

Rome

28 °

Madrid

BNB

$671.55

BTC

$111166

ADA

$0.631799

ETH

$2783.3

SOL

$158.45

29 °

Yerevan

32 °

Moscow

39 °

Dubai

25 °

London

29 °

Beijing

23 °

Brussels

21 °

Rome

28 °

Madrid

Արցախցիների վերադարձի իրավունքը՝ միջազգային հանրության ուշադրության կենտրոնում

Monument Watch. Շվեյցարիայի խորհրդարանի ստորին պալատը 2024 թվականի դեկտեմբերի 16-ին ընդունել է միջնորդություն՝ կոչ անելով Շվեյցարիայի կառավարությանը կազմակերպել Լեռնային Ղարաբաղի վերաբերյալ խաղաղության միջազգային համաժողով, որը կքննարկի Արցախի վտարված բնակչության անվտանգ վերադարձի իրավունքի հարցը: Միջնորդության նպատակն է նպաստել տեղահանված հայ բնակչության՝ դեպի իրենց հայրենիք անվտանգ, հավաքական և արժանապատիվ վերադարձի իրավունքին (https://www.youtube.com/watch?v=GK3DJlRVzXU):

Հատկանշական է, որ Լեռնային Ղարաբաղի ողջ հայ բնակչության բռնի տեղահանումը միջնորդությունում ներկայացվում է ոչ միայն որպես հումանիտար աղետ, այլև որպես տարածաշրջանային խորը ճգնաժամի և անարդարության դեմ պայքարի հրամայական, որը կարող է միաժամանակ հիմք դնելը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև կայուն խաղաղությանը:

Միջնորդության հիմնավորման մեջ նշվում է, որ Լեռնային Ղարաբաղը դատարկվել է իր հայ բնակչությունից 2023 թվականի սեպտեմբերին Ադրբեջանի վերջին ռազմական առաջխաղացումից հետո. «Վախենալով 1915 թվականին հայերի դեմ իրականացված հերթական ցեղասպանությունից՝ պատմական բնակչությունը ստիպված եղավ մի քանի օրվա ընթացքում լքել իր հայրենիքը։ Այդ ժամանակվանից տարածաշրջանը ենթարկվել է փաստագրված էթնիկ զտումների. հայկական մշակութային ժառանգությունը, ինչպիսիք են եկեղեցիները, վանքերը և գերեզմանատները, համակարգված կերպով ոչնչացվում կամ վերափոխվում են կեղծ փաստաթղթերով՝ «վերանորոգման» անվան տակ», ասված է միջնորդության տեքստում (https://armenpress.am/en/article/1202426):

Չնայած Ադրբեջանի կողմից իրականացվող քաղաքականության, Լեռնային Ղարաբաղի հայերը շարունակում են պահպանել միջազգային հանրության անվտանգության երաշխիքներով հայրենիք վերադառնալու, սեփական քաղաքական ապագան որոշելու և ժողովրդավարական ինքնակառավարում իրականացնելու իրենց իրավունքը (https://armenpress.am/en/article/1202426):

Տեղահանված ժողովուրդների վերադարձի իրավունքն ամրագրված է միջազգային իրավունքով և դիվանագիտական նորմերով։ Այս սկզբունքը հաստատվել է բազմաթիվ իրավական նախադեպերով և միջազգային բանաձևերով, այդ թվում՝ Արդարադատության միջազգային դատարանի 2023 թվականի նոյեմբերի և Եվրախորհրդարանի 2024 թվականի մարտ և հոկտեմբերի բանաձևերով (https://www.civilnet.am/en/news/809827/artsakh-peoples-right-of-return-why-swiss-parliaments-decision-is-important/?fbclid=IwY2xjawHU5FFleHRuA2FlbQIxMQABHdbA87tEWbT2YAy2rQdE86skLPspXDeF7DVpKR-kdsyo8WgbHonc9qq5Kg_aem_CQ-su5K7EEHF8NmFJ4d3eA):

Մասնավորապես, 2023 թվականի նոյեմբերի 17-ին Արդարադատության միջազգային դատարանը (ICJ) վճռեց, որ Ադրբեջանը պարտավոր է ապահովել Լեռնային Ղարաբաղի հայ բնակչության «անվտանգ, անխոչընդոտ և արագ վերադարձը» և կանխել ապագա տեղահանումը բռնի կամ ահաբեկման միջոցով (ICJ, Doc. No. 180-20231117-ORD-01-00-EN): Բացի այդ, Եվրախորհրդարանը 2024 թվականի մարտի 12-ին ընդունեց բանաձև, որով կոչ արեց Ադրբեջանին ծավալել համապարփակ և թափանցիկ երկխոսություն Ղարաբաղի հայերի հետ։ Նպատակն էր հարգել նրանց իրավունքները, երաշխավորել նրանց անվտանգությունը և հնարավորություն տալ նրանց վերադառնալ իրենց տները միջազգային ներկայության ներքո (Joint motion for a resolution RC-B9-0163/2024, para. 14):

Միջնորդության տեքստում նաև նշվում է, որ Ադրբեջանը շարունակում է Լեռնային Ղարաբաղում հայկական մշակութային, պատմական և համայնքային ժառանգության համակարգված ոչնչացումը։ Հուշարձանները, եկեղեցիները, գերեզմանատները և հայկական ինքնության այլ խորհրդանիշները ոչնչացվում, փոփոխվում և յուրացվում են՝ խզելով տեղահանվածների և իրենց հայրենիքի միջև կապերը:

Բանաձևում նշվում է, որ հայերի վերադարձը Լեռնային Ղարաբաղ սոսկ մարդասիրական պարտավորություն չէ, այլ ռազմավարական անհրաժեշտություն է Հարավային Կովկասում կայունության համար։ Պատմությունը ցույց է տալիս, որ էթնիկ խմբի բռնի հեռացման վրա կառուցված խաղաղությունն իրականում խաղաղություն չէ։ Չլուծված դժգոհությունները պարարտ հող են դառնում հետագա բռնության և անկայունության համար։ Եթե Ադրբեջանն անկեղծ է խաղաղության և հաշտեցման ձգտման իր պնդումներում, ապա նա պետք է նպաստի տեղահանված բնակչության վերադարձին՝ պահպանելով տարածաշրջանի մշակութային և պատմական ամբողջականությունը:

Միջնորդությունն անդրադառնում է նաև Շվեյցարիայի և Ադրբեջանի երկկողմ հարաբերություններին․ «Հաշվի առնելով էներգետիկ քաղաքականության ոլորտում Շվեյցարիայի և Ադրբեջանի սերտ համագործակցությունը՝ Շվեյցարիայի Համադաշնության տնտեսական շահերից է բխում կայուն խաղաղության հաստատումը տարածաշրջանում։ Սա մասնավորապես ներառում է Լեռնային Ղարաբաղի ժողովրդի հիմնական իրավունքների վերականգնումը։ Շվեյցարիայի կողմից կազմակերպված խաղաղության միջազգային ֆորումը կարող է վճռական ներդրում ունենալ հակամարտության կարգավորման գործում, հնարավորություն տալ տեղահանվածների վերադարձին և դրանով իսկ նպաստել ողջ տարածաշրջանի կայունացմանը։ Շվեյցարիան բացառիկ հնարավորություն ունի օգտագործելու իր ապացուցված դերը՝ որպես չեզոք միջնորդ՝ նախաձեռնելու կառուցողական երկխոսություն հակամարտող կողմերի միջև)։

Լրահոս

Կիևում Ուկրաինայի անվտանգության ծառայության գնդապետ է սպանվել
Նռնակի մեջ սիսեռի հատիկներ են, սպորտային խաղի համար է․ փաստաբան
WP. Թրամփը հաստատել է Ուկրաինային զենք մատակարարելու որոշ հարցումներ
Լավրովը և Վան Ին քննարկել են Ռուսաստանի և Չինաստանի միջև համագործակցությունը
Focus․ Թրամփը կարող է զենքի մատակարարումներ օգտագործել Զելենսկու վրա ճնշում գործադրելու համար
Արդեն 4 ժամ է անցել, մեր պաշտպանյալներին չենք էլ տեսել, սա անօրինականություն է. փաստաբան
Մեծ Բրիտանիայի ՊՆ-ը հայտարարել է, որ Լոնդոնը չի հրաժարվել Ուկրաինա զորքեր ուղարկելու գաղափարից
Մենք էստեղ անելիք չունենք, սա հերթական ապօրինի մասկի շոուն է․ փաստաբանները որոշեցին հեռանալ
Խուզարկություն է ընթանում Հրանտ Մարգարյանի բնակարանում
Կարևոր
Բացառիկ մանրամասներ․ ինչ են քննարկել Ալիևն ու Փաշինյանը
Ֆոն դեր Լայենը չի հավատում, որ ԵՄ-ԱՄՆ հարաբերությունները կվերադառնան նախկին մակարդակին
Եմենի հութիները հարձակվել են Թել Ավիվի Բեն Գուրիոնի օդանավակայանի վրա
Վեհափառը պետք է իր մոտ հրավիրի նախկին ղեկավարներին և կոչ անեն անեն ժողովրդին դուրս գալ փողոց
Politico․ Պենտագոնի ղեկավար Հեգսեթը անտեսում է Կիևի փորձերը կապվելու իր հետ
Կարևոր
Լվովը մասամբ ջրհեղեղի է ենթարկվել ափերից դուրս եկած գետի պատճառով
Լավրովը Կուալա Լումպուրում հանդիպել է Չինաստանի արտգործնախարարի հետ
Չպետք է թույլ տանք, որ հասնի 2026–ին, իրենց միակ հույսը վերընտրվելն է պետական ռեսուրսի օգտագործմամբ
Ինչպես են ժուչոկը տեղադրել. Կփակեն Հայաստանի ամենահին կուսակցություններից մեկը
Մոսկվայի մարզի ադրբեջանական համայնքի ղեկավարին արտաքսում են Ռուսաստանից
Երեխաներիս կնունքի կասետն ու մի համակարգիչ են տարել․ սա նվեր էր Ալիևին․ Գեղամ Մանուկյան

Լրացուցիչ նորություններ

...

Կիևում Ուկրաինայի անվտանգության ծառայության գնդապետ է սպանվել

WP. Թրամփը հաստատել է Ուկրաինային զենք մատակարարելու որոշ հարցումներ

Լավրովը և Վան Ին քննարկել են Ռուսաստանի և Չինաստանի միջև համագործակցությունը

Focus․ Թրամփը կարող է զենքի մատակարարումներ օգտագործել Զելենսկու վրա ճնշում գործադրելու համար

Մեծ Բրիտանիայի ՊՆ-ը հայտարարել է, որ Լոնդոնը չի հրաժարվել Ուկրաինա զորքեր ուղարկելու գաղափարից

Բացառիկ մանրամասներ․ ինչ են քննարկել Ալիևն ու Փաշինյանը

Ֆոն դեր Լայենը չի հավատում, որ ԵՄ-ԱՄՆ հարաբերությունները կվերադառնան նախկին մակարդակին

Եմենի հութիները հարձակվել են Թել Ավիվի Բեն Գուրիոնի օդանավակայանի վրա

Politico․ Պենտագոնի ղեկավար Հեգսեթը անտեսում է Կիևի փորձերը կապվելու իր հետ

Լվովը մասամբ ջրհեղեղի է ենթարկվել ափերից դուրս եկած գետի պատճառով

Լավրովը Կուալա Լումպուրում հանդիպել է Չինաստանի արտգործնախարարի հետ

Մոսկվայի մարզի ադրբեջանական համայնքի ղեկավարին արտաքսում են Ռուսաստանից

«Աէրոֆլոտ»-ը չեղարկել է Թեհրան տանող բոլոր չվերթները

Գիշերային պայթյուններից հետո Կիևի երկինքը ծածկվել է խիտ ծխով

G20-ի արտաքին գործերի նախարարների հանդիպումը սպասվում է սեպտեմբերին

Լատվիայի՝ Կիևին աջակցության ծախսերը գերազանցել են 890 միլիոն եվրոն

Politico. Եվրոպան ցնցված է Վաշինգտոնի քաղաքականության փոփոխություններից

Ինդոնեզիան չի մտադիր չէ դուրս գալ BRICS-ից՝ ԱՄՆ-ի կողմից մաքսատուրքերի սպառնալիքի պատճառով

AP․ ԱՄՆ-ը վերսկսել է Ուկրաինային զենքի մատակարարումները

Մեծ Բրիտանիան և Ֆրանսիան թույլ են տվել միջուկային ուժերին համակարգել իրենց գործողությունները ծայրահեղ սպառնալիքի դեպքում