Euromedia24 on Play Store Euromedia24 on App Sore
BNB

$652.73

BTC

$106558

ADA

$0.56263

ETH

$2455.81

SOL

$149.15

26 °

Yerevan

12 °

Moscow

41 °

Dubai

29 °

London

31 °

Beijing

32 °

Brussels

23 °

Rome

29 °

Madrid

BNB

$652.73

BTC

$106558

ADA

$0.56263

ETH

$2455.81

SOL

$149.15

26 °

Yerevan

12 °

Moscow

41 °

Dubai

29 °

London

31 °

Beijing

32 °

Brussels

23 °

Rome

29 °

Madrid

Կազմաքանդող նպատակներն ու դրանց խորքային վտանգները. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.Վերջին տարիներին Թուրքիան իրեն դիրքավորում է միանգամից մի քանի ուղղություններով։ Մի կողմից՝ դեպի ԵՄ անդամակցություն ձգտումն է, և թուրք պաշտոնյաները նշում են, որ իրենց վերջնական նպատակը ԵՄ կազմում հայտնվելն է։ Մյուս կողմից էլ՝ Թուրքիային ուղեկցում է իսլամական աշխարհում առաջնորդություն ստանձնելու փափագը։ Այս համատեքստում Անկարան իրեն ներկայացնում է որպես աշխարհում մահմեդականների իրավունքների պաշտպանության դիրքերից։ Բայց թուրքական պետության արտաքին քաղաքական գլխավոր ուղղությունը պանթուրքիզմի շուրջ է։ Թուրքիայի կողմից վերակենդանանում և միս ու արյուն են ստանում պանթուրքական ծրագրերը։Եթե նախկինում անհավանական էին համարվում պանթուրքական ծրագրերի կյանքի կոչումն ու դիտարկվում որպես 20րդ դարի սկզբի գաղափարական մնացուկ, ապա ներկայում կոնկրետ գործնական քայլեր ենք տեսնում այս ուղղությամբ։ Պետք է խոստովանել, որ Հարավային Կովկասում և Միջին Ասիայում իրավիճակ է փոխվել։ Եթե նախկինում այս տարածքները համարվում էին ռուսական ազդեցության գոտի, ապա հիմա թուրքական ազդեցությունն է մեծ արագությամբ ներթափանցում։ Որոշ ուղղություններով իրավիճակը նույնիսկ Թուրքիայի օգտին է, որը գործի է դնում ոչ միայն քաղաքակրթական ընդհանրությունների ու լեզվի գործոնը, այլև իր տնտեսական ու ռազմական ներուժը։ Չէ՞ որ վերջին տասնամյակներին Թուրքիային հաջողվել է ահռելի առաջընթաց գրանցել։ Հատկապես Արցախյան երկրորդ պատերազմից հետո Հարավային Կովկասում ծանրության նժարը փոխվել է։

Թուրքիան ամբողջական մուտք է ստացել դեպի Ադրբեջան՝ Արցախյան պատերազմի հաղթանակը պայմանավորելով թուրքական ուժերի գործոնով, և ադրբեջանական բանակը մոդեռնիզացնելու ու համաթուրքական բանակ ստեղծելու նպատակներ է հետապնդում։ Այնինչ, թեկուզ ժամանակավոր, բայց ռուսական դիրքերը տարածաշրջանում շարունակաբար թուլանում են, այդ թվում՝ Հայաստանում, որն ավանդաբար եղել է ռուսական հենարանը Հարավային Կովկասում։ Բնական է, որ Ադրբեջանում իր դիրքերն ամրապնդելուց հետո Թուրքիան ցատկ է կատարելու դեպի Միջին Ասիա։ Տվյալ դեպքում խնդիր է դրված միավորել թյուրքական աշխարհն ու թյուրքախոս երկրներին հավաքել Թուրքիայի հովանու ներքո։ Ու դրա համար հիմքեր են ստեղծվում միասնական միջազգային տարբեր կազմակերպությունների ու համագործակցության ձևաչափերի համատեքստում, որոնցից գլխավորը Թուրքական պետությունների կազմակերպությունն է։Հատկապես վերջին տարիներին ակտիվացել են տարբեր համաթյուրքական նախաձեռնությունները և ձևաչափերը, որոնք միտված են տարբեր ուղղություններով միասնական դաշտ ստեղծելուն։ Օրինակ՝ պատահական չէ, որ Թուրքիայի նախաձեռնությամբ ընթացքի մեջ է դրվել թյուրքախոս ժողովուրդների միասնական լեզվի ու այբուբենի ստեղծման հարցը։ Այս ֆոնին էլ Ղազախստանը հրաժարվում է ռուսական այբուբենի՝ կիրիլիցայի կիրառումից։ Դեռ 2017 թվականին այդ երկրի առաջին նախագահ Նուրսուլթան Նազարբաևը «Ղազախստան-2050» ծրագրում հայտարարեց մինչև 2025 թվականը լատինական այբուբենին անցնելու մասին։ Նախաձեռնություններ կան նաև միասնական համաթուրքական կրթական համակարգ ստեղծելու ուղղությամբ։ Եվ օրերս էլ Թուրքիան դպրոցական ծրագրում «Կենտրոնական Ասիան» փոխարինել է «Թուրքեստան» տերմինով։ Ճիշտ է՝ համաթյուրքական ինտեգրացիոն դաշտը դեռևս կայացման ճանապարհին է, բայց այս տեմպերով շարունակվելու պարագայում շատ շուտով Ռուսաստանը կոնկրետ վտանգ կզգա Միջին Ասիայում, որի մաս կազմող երկրները շարունակաբար դիստանցավորվում են Ռուսաստանից ու հայացք հառում դեպի Թուրքիա։Իսկ ապագայի հեռանկարում այս գործընթացը վտանգ կարող է ներկայացնել նաև Չինաստանի համար, քանի որ Թուրքիան կանգնած է այդ երկրում անջատողական թյուրքախոս ույղուրների պաշտպանության դիրքերում ու կարող է անկայունություն հրահրել Սինցզյան նահանգում։ Թե որքան առաջ կգնան թյուրքախոս երկրների ու ժողովուրդների միավորման ծրագրերը, ժամանակը ցույց կտա, սակայն տեսնում ենք, որ աշխարհաքաղաքականության գլոբալ շահերի տեսանկյունից դրանք ուղղված են առաջին հերթին Ռուսաստանի, ապա՝ նաև Չինաստանի դեմ։ Իսկ թե Թուրքիան ինչքան կհաջողի իր պանթուրքական ծրագրերում, կախված է նաև Հայաստանի շուրջ տեղի ունեցող իրադարձություններից, քանի որ Հայաստանի միջոցով է հնարավոր թուլացնել Թուրքիայի մարշը դեպի արևելք։ Ու այս տեսանկյունից հեռանկարային առումով Ռուսաստանը պետք է շահագրգռված լինի Հայաստանին աջակցելու հարցում, այլապես ինքն է վտանգի տակ հայտնվելու։ Ուկրաինայից ոչ պակաս, իսկ ինչ-որ առումներով՝ էլի ավելի, Ռուսաստանի համար վտանգավոր է Հարավային և Հյուսիսային Կովկասի ու Միջին Ասիայի իրավիճակը, քանի որ դրանցով կոնկրետ կազմաքանդման ծրագրեր կարող են առաջ քաշվել։

ԱՐՍԵՆ ՍԱՀԱԿՅԱՆ

Լրահոս

Քանյե Ուեսթի համերգը Մոսկվայում․ հայտնի է նոր որոշումը
Նեթանյահուն ԱՄՆ-ում կհանդիպի Թրամփի, Վենսի, Ռուբիոյի, Հեգսեթի և Ուիթքոֆի հետ
EADaily․ G7 երկրները կոչ են արել Իրանին և Իսրայելին պահպանել հրադադարը
Կարևոր
Պապոյանը շարունակում է սխալ տվյալներ տարածել․ աշխատավարձերի մասին տեղեկությունը սխալ է․ Fip.am
«Պետք է պատասխան տան». Գագիկ Մելքոնյանը՝ հոգեւորականների կալանավորման, Մայր աթոռ ներխուժելիւ մասին
Մետրոպոլիտենի «Աջափնյակ» կայարանի նախագծային աշխատանքներն ամբողջությամբ ավարտված են
Թուրքիան հայտարարել է, որ Ուկրաինայի հարցով առաջնորդների գագաթնաժողով կազմակերպելու վերջնաժամկետ չկա
Մեգան Մարքլը սկանդալի կիզակետում՝ հարսանիքի չհրավիրվելու պատճառով
Շվեդիան 180 միլիոն դոլար կհատկացնի Կիևին աջակցելու համար՝ այլ երկրներին տրամադրվող օգնության հաշվին
SMS-ով պաշտոնյա եք ազատում, մարդ եք ձերբակալում,սա՞ է արդարադատությունը. հարց՝ՔՊ-ական պատգամավորին
Լուկաշենկոն հայտարարել է, որ Բելառուսը կոշտ պատասխան կտա ցանկացած ագրեսիվ հարձակման
Իսրայելի բանակը հայտարարել է Գազայում գործողությունների ընդլայնման մասին
Մարիա Շարապովայի և Դևիդ Բեքհեմի հանդիպումը Ուիմբլդոնում
WSJ. ԱՄՆ-ի և Իսրայելի հարվածները կարող են Իրանին ստիպել միջուկային զենք մշակել
ՔՊ-ականները՝ Փաշինյանի հայտարարությունների, հոգեւորականների կալանավորման, ՀԷՑ-ի մասին
Կարևոր
Քննչական կոմիտեն պարզել է Նիկոլ Փաշինյանին վերագրվող կեղծ ձայնագրության սկզբնաղբյուրը
Թրամփը ստորագրել է Սիրիայի դեմ պատժամիջոցները չեղարկող գործադիր հրամանագիրը
Դանիան վեց ամսով ստանձնել է ԵՄ խորհրդի նախագահությունը
Բաքվում առաջին անգամ Ռուսաստանի հետ հարաբերությունների վերանայման կոչ է հնչել
Կուբայի արտաքին գործերի նախարարությունը ԱՄՆ պատժամիջոցների նոր խստացումը հանցագործություն է անվանել

Լրացուցիչ նորություններ

...

«Ժողովուրդ». Փաշինյանը ճնշում է իրավապահներին՝ եկեղեցու դեմ արշավը շարունակելու համար

Այս իշխանությունների «սնունդը» հենց ատելությունն ու թշնամանքն են․ «Փաստ»

«Ժողովուրդ». Արտահերթ նստաշրջան՝ ԱԺ-ում. սպասվում է լարված մթնոլորտ

Վտանգավոր աղմուկ-աղաղակ՝ նեղ քաղաքական շահերի սպասարկման ճանապարհին․ «Փաստ»

Ովքե՞ր են այս ամենի «շահառուները»․ «Փաստ»

«Հրապարակ». Սամվել Կարապետյանը ցանկացել է «մենակ նստել»

«Հնարավոր զարգացման երկու սցենար կարող է լինել՝ կա՛մ ՀԷՑ-ի սնանկացում և էներգետիկ ճգնաժամ, կա՛մ սակագների էական բարձրացում». «Փաստ»

Ովքե՞ր և ինչպե՞ս տապալեցին իմպիչմենտի շուրջ կոնսենսուսը. «Փաստ»

Եկեղեցու դեմ պատերազմում Նիկոլ Փաշինյանի հույսը մնացել են մի քանի «աբիժնիկները». «Փաստ»

Հասան ԱԱԾ նախկին տնօրեն Կառլոս Պետրոսյանի գույքին. «Հրապարակ»

Էժանագին շոուներ՝ ՀԷՑ–ի վերաբերյալ. «Հրապարակ»

«Փաստ». Ի՞նչ են պայմանավորվել Թուրքիայի հետ

«Փաստ». Քրեական գործեր՝ ընդդիմադիր լինելու համար

Վեհափառը ինքնակամ կհեռանա, հակառակ դեպքում բանտում կհայտնվի. «Ժողովուրդ»

«Հրապարակ». Եկեղեցու դեմ գրոհը ՔՊ–ում միանշանակ չի ընդունվել

54 մլն 474 հազար դրամ արժողությամբ բնակարան, 1915 թվականի հոկտեմբեր նվեր ստացած բնակարան, 21 մլն դրամ եկամուտ․ ինչ է հայտարարագրել Լենա Նանուշյանը . «Ժողովուրդ»

Էթիկայի կանոնների խախտում հենց էթիկայի հարցերով նիստի ժամանակ. Բրյուսովի համալսարանը՝ խավարի մեջ. «Ժողովուրդ»

Պրեսնյակովը վերջապես կտեսնի որդուն․ սպասվում է վերամիավորում

«Հրապարակ». Գրոհային խմբեր են ուզում հանել Վեհարանի դեմ

«Հրապարակ». Ովքեր չմասնակցեցին Սրբազանի դեմ արշավին