Ռազմագերիներին վերադարձնելու հարցը կարծես առաջնահերթություն չէ Փաշինյանի կառավարության համար», -
The Armenian Report-ին տված հարցազրույցում կարծիք է հայտնել մեկ տարուց ավելի Բաքվի բանտում պահվող Արցախի նախկին պետնախարար Ռուբեն Վարդանյանի ամերիկացի փաստաբանը: Շուրջ 20 տարվա փորձ ունեցող իրավապաշտպան Ջարեդ Գենսերը, որ հարյուրավոր քաղբանտարկյալների շահերն է ներկայացրել տարբեր երկրներում, այս համոզմանն է եկել վարչապետ Փաշինյանի հայտարարություններից:
«Այն հայտարարությունները, որ նա արել է Ռուբենի և մյուսների մասին, ցույց են տալիս, որ նրանց վերադարձնելու հարցը առաջնահերթություն չէ։ Դա հիասթափեցնող է, քանի որ Ռուբենը և մյուսները հայեր են, և կառավարության գործն է օգնել իր քաղաքացիներին, ովքեր այլ երկրում հայտնվել են վատ վիճակում։ Իրականում հենց Հայաստանի կառավարությունը պետք է այլ երկրների կառավարություններին կոչ աներ ազատ արձակել քաղաքական բանտարկյալներին և ռազմագերիներին։ Բայց կարծես այս հարցն առաջնահերթություն չէ նրանց համար», - ասել է Գենսերը:
Ոչ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը և ոչ էլ Արտաքին գործերի նախարարությունն առայսօր չեն դատապարտել Բաքվում ավելի քան մեկ տարի գերի պահվող Արցախի ռազմաքաղաքական ղեկավարության դատավարությունն ու նրանց առաջադրված տասնյակ ծանրագույն մեղադրանքները։
Վարչապետը նախօրեին Ազգային ժողով-Կառավարություն հարցուպատասխանի ժամանակ ընդամենը մտահոգիչ համարեց դատավարության տեսարանները։
Իր լռությունը Փաշինյանը բացատրում է չվնասելու տրամաբանությամբ.
«Ես Ձեզ հավաստիացնում եմ, ես հիմա կարող եմ հայտարարություն անել, որ Ձեր ասած հայրենասիրական էմոցիաները բավարարող հայտարարություն լինի, բայց էդ հայտարարության ազդեցությունն ու հետևանքները էդ մարդիկ զգալու են բանտում իրենց մաշկի վրա: Էս մենք հասկանում ե՞նք, թե՞ չենք հասկանում», - խորհրդարանում ընդդիմադիր պատգամավորի հարցին արձագանքեց վարչապետը:
Իսկ արդյոք Փաշինյանը չէր վնասում Բաքվի բանտում գտնվող Ռուբեն Վարդանյանին, երբ անցած տարվա օգոստոսին հրավիրած ասուլիում մի շարք հարցապնդումներ էր անում Ռուբեն Վարդանյանի՝ Ռուսաստանի քաղաքացիությունից հրաժարվելու և Արցախ մեկնելու դրդապատճառների մասին. - «Ինչպե՞ս ստացվեց, որ Ռուսաստանի Դաշնության քաղաքացիությունից Ռուբեն Վարդանյանը հրաժարվեց: Ո՞վ նրան խորհուրդ տվեց կամ հանձնարարեց անել էդ քայլը, ո՞վ նրան ուղարկեց, այդ իմաստով, գործուղեց Հայաստանի Հանրապետություն, ո՞վ նրան գործուղեց Լեռնային Ղարաբաղ, ի՞նչ նպատակով, ի՞նչ երաշխիքներով, ի՞նչ հավաստիացումներով, ի՞նչ խոստումներով, և ո՞վ վերջում ասեց՝ «գիտե՞ք ինչ, մենք էդքան էլ լավ չենք ճանաչում ինքը ով է, որովհետև ինքը ոնց որ թե այլ երկրի քաղաքացի է»:
Ի դեպ, Հայաստանի վարչապետի հենց այս հարցադրումներից հետո Բաքվի բանտում հարցաքննեցին Ռուբեն Վարդանյանին։ Իրավապաշտպաններն ահազանգեցին՝ այդ հայտարարությունը կարող է օգտագործվել գերիների վերադարձը ձգձգելու կամ անհնարին դարձնելու նպատակով։Չնայած Հայաստանի կառավարության համար, ինչպես Ռուբեն Վարդանյանի փաստաբանն է պնդում, գերիների վերադարձի հարցն առաջնահերթություն չէ, Ջարեդ Գենսերը կարծում է, որ ԱՄՆ նոր վարչակազմն առաջիկայում ճնշումներ կգործադրի Ալիևի վրա այս հարցում։ Ընդ որում, իրավապաշտպան-փաստաբանն ասում է, որ ոչ միայն Ռուբեն Վարդանյանի և մյուս բանտարկյալների, այլև ավելի համընդհանուր հարցերի, մասնավորապես՝ արցախահայերի էթնիկ զտման հարցով արդեն քննարկումներ է սկսել Թրամփի վարչակազմի հետ։
«Ես կարող եմ իմ փորձից ասել` աշխատելով և' պետքարտուղար Մարկո Ռուբիոյի, և' ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Մայք Ուոլցի հետ, նրանք հստակ և կոշտ դիրքորոշում կդրսևորեն Ալիևի նկատմամբ», - վստահեցրել է փաստաբանը:
«Եթե Ալիևը մտածում է, որ կարող է անել ինչ ուզում է՝ առանց հետևանքների, նա առաջիկայում միանգամայն այլ բանի ականատես կլինի Վաշինգտոնում։ Մենք արդեն սկսել ենք խոսել նոր վարչակազմի պաշտոնյաների հետ այժմ ստեղծված իրավիճակի և տեղի ունեցողի շուրջ՝ ոչ միայն Ռուբենի գործով, այլև ավելի համընդհանուր, կապված էթնիկ զտման և Արցախի կառավարական ինստիտուտների լուծարման հետ», - ընդգծել է Գենսերը:
«Կարծում եմ, որ մենք առաջիկայում կտեսնենք բոլորովին այլ քաղաքականություն Վաշինգտոնից։ Դա մեծ ճնշում կբանեցնի Ալիևի վրա, որպեսզի նա փոխի իր դիրքորոշումը։ Գիտեք, բռնապետները քաղաքական բանտարկյալներին ազատ են արձակում միայն այն դեպքում, երբ ստիպված են լինում դա անել»», - ասել է ամերիկացի իրավապաշտպանը՝ շարունակելով. - «Եվ ես կարծում եմ, որ Ալիևը առաջիկայում շատ արագ կհասկանա, որ Թրափի վարչակազմը, նախագահը, պետքարտուղարը և մյուսները չեն պատրաստվում սպասել և թույլ տալ շարունակել այդ վատ վերաբերմունքը Արցախի ժողովրդի և նրա նախկին ղեկավարների նկատմամբ՝ առանց հետևանքների»։
Ամերիկացի հայտնի իրավաբանը նաև հիշեցրել է նախագահ Թրամփի՝ ամիսներ առաջ արած հայտարարությունը, որ կսատարի արցախահայերին։
«Այժմ Ալիևը պետք է երկու անգամ մտածի, թե ինչ է անում ։ Նախագահ Թրամփն արդեն ստանձնել է նախագահի պարտականությունները, նա հրապարակային խոսել է՝ դատապարտելով էթնիկ զտումները, ու ասել, որ կկանգնի Արցախի հայ քրիստոնյա քաղաքական բանտարկյալների կողքին։ Սա, կարծում եմ, կստիպի Ալիևին վերանայել իր դիրքորոշումը»։
Դոնալդ Թրամփն արցախահայության իրավունքների մասին խոսել է երկու անգամ՝ նախագահական ընտրություններից առաջ, դեռ անցած տարվա նոյեմբերին։ Truth Social սոցիալական ցանցում անդրադառնալով, իր ձևակերպմամբ, 120 հազար հայ քրիստոնյաների հետապնդմանը և Արցախից բռնի տեղահանմանը, խոստացել էր՝ «երբ դառնա նախագահ, կպաշտպանի հետապնդման ենթարկվող քրիստոնյաներին, կաշխատի դադարեցնել բռնությունն ու էթնիկ զտումը, կվերականգնի խաղաղությունը Հայաստանի ու Ադրբեջանի միջև: