Euromedia24 on Play Store Euromedia24 on App Sore
BNB

$621.46

BTC

$97260

ADA

$0.797426

ETH

$3343.49

SOL

$246.74

14 °

Yerevan

7 °

Moscow

29 °

Dubai

3 °

London

9 °

Beijing

2 °

Brussels

3 °

Rome

12 °

Madrid

BNB

$621.46

BTC

$97260

ADA

$0.797426

ETH

$3343.49

SOL

$246.74

14 °

Yerevan

7 °

Moscow

29 °

Dubai

3 °

London

9 °

Beijing

2 °

Brussels

3 °

Rome

12 °

Madrid

Միայն ճառ ասելու և գլուխ գովալու մեջ են լավ. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Հայաստանի տնտեսական խնդիրները շարունակում են ավելի ցայտուն դառնալ, քանի որ տնտեսական աճի ապահովման համար բարենպաստ արտաքին պայմաններն աստիճանաբար սկսում են փոխվել։

Ճիշտ է, Հայաստանի տնտեսությունը դեռևս շարունակում է աճել, բայց աճի դինամիկան ընթացքում էապես նվազում է։

Ինչպես գիտենք, այս տարվա պետական բյուջեի նախագծում կառավարությունը հավակնոտ նպատակ էր սահմանել՝ կանխատեսելով 7 % տնտեսական աճ:

Ու եթե կառավարության ներկայացուցիչները մի քանի ամիս առաջ ամբողջովին իրատեսական էին համարում այս տարվա համար 7 տոկոս տնտեսական աճի ակնկալիքները, ապա այժմ լիովին իրավիճակ է փոխվել։

Ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանն արդեն իսկ խոստովանում է, որ 2024 թվականի առաջին կիսամյակում հաջողվել է գրանցել 6,5 տոկոս տնտեսական աճ։

Դեռ ավելին՝ 2024 թվականի տարեկան տնտեսական աճը կանխատեսվում է 5,8 տոկոսի մակարդակում, իսկ 2025 թվականին՝ ավելի ցածր՝ 5,6 տոկոսի։ 

Այսինքն, իշխանություններն իրականություն չեն դարձրել 7% տնտեսական աճի իրենց խոստումները։ Ու բացառված չէ նաև, որ մինչև տարեվերջ 5,8 % աճի կանխատեսումների սանդղակը նորից իջեցնեն։

Իհարկե, իշխանություններն իրենց սովորության համաձայն կարող էին հաջորդ տարվա բյուջեի նախագծի հիմքում ևս 7 տոկոս տնտեսական աճի ակնկալիքներ դնել, չստացվեր, հետո ինչ-որ կերպ կարդարացնեին, բայց էականորեն այդ սանդղակն իջեցրել են։

Սա նշանակում է, որ տնտեսական ոլորտի պատասխանատուները ևս Հայաստանի տնտեսական առաջընթացի մասով ռիսկեր են տեսնում։

Ընդ որում, այնքան մեծ, որ իրենց պոպուլիզմն էլ կարող է չօգնել: Եվ 2025 թվականի մասով արդեն տեսնում ենք պետբյուջեում եկամուտների ու ծախսերի մասի հավասարակշռության էական խախտում։

2025 թվականի պետական բյուջեի համաձայն, ծախսային հատվածը նախատեսվում է 3,5 տրիլիոն դրամ, որից եկամտային մասը կազմում է 2,9 տրիլիոն դրամ։ Ստացվում է, որ հաջորդ տարվա համար փաստացի ունենալու ենք 600 մլրդ դրամի դեֆիցիտ։ 

Այսինքն, անցյալում են այն ժամանակները, երբ Փաշինյանը կառավարության նիստերում հայտարարում էր, թե հարկերի հավաքագրման ու բյուջեի եկամուտների ապահովման հարցում գերակատարման են հասել։

Ու հաջորդ տարվա բյուջեն արդեն կարելի է անվանել ոչ թե հավակնոտ, այլ խղճուկ։ Այս պայմաններում գլխավոր հարցը մնում է այն, թե ինչպե՞ս պետք է կառավարությունը փակի բյուջեում առաջացած ճեղքվածքը։

Պատասխանը պարզ է՝ կառավարությունը նոր վարկեր կվերցնի այնքան, մինչև կսպառի բոլոր լիմիտները։

Օրինակ՝ օրեր առաջ կառավարությունը հավանություն տվեց երկու վարկային նախագծի, որոնցով ՀՀ արտաքին պարտքը կավելանա, ընդհանուր առմամբ, 286 մլն եվրոյով:

Իսկ Հայաստանի պետական պարտքն արդեն իսկ անցել է 12,5 մլրդ դոլարի սահմանագիծը և երեք ամիսը մեկ մոտավոր հաշվարկներով 100 մլն դոլարով ավելանում է։ Մեկ այլ կարևոր հարց է այն, որ ներգրավված վարկային միջոցները նպատակային չեն օգտագործվում ու ոչ թե նպաստում են հավել յալ տնտեսական արդյունքի ստեղծմանը, այլ ընդամենը բյուջեում առաջացած ճեղքերը մի կերպ փակելու հարց են լուծում։

Եթե 2019 թվականին Փաշինյանը հայտարարում էր, թե փողի խնդիր չունենք և չենք ունենալու, ապա հիմա փողի խնդիրն առավել հրատապ է դառնում։ Այս պարագայում բնականոն կլիներ, որ ձգվեն գոտիները, ու բյուջեն ինչ-որ չափով բալանսավորվի։

Բայց կառավարությունը ոչ մի դեպքում մտադիր չէ կրճատել բյուջեի ծախսային հատվածն այն ուղղություններով, որոնք հանրային շահերի սպասարկման տեսանկյունից առանցքային բնույթ չեն կրում։

Օրինակ՝ ժամանակ առ ժամանակ տեղեկանում ենք, թե իշխանություններն ինչպիսի թանկարժեք մեքենաների գնումներ են նախաձեռնում կամ այնպիսի շռայլ ծախսեր կատարում, որոնց անհրաժեշտությունն ընդհանրապես չկա։

Եթե հիմա Փաշինյանը լիներ ընդդիմադիրի կարգավիճակում, ապա ԱԺ ամբիոնից իր կոկորդը կպատռեր ու կբերեր տարբեր երկրների օրինակներ (իր սիրած օրինակը Դանիան է), թե ինչպես են անարդյունավետ ծախսվում պետական միջոցները։ Իսկ երբ նա իշխանության է, բոլորովին հակառակն է տեղի ունենում, ինչքան ցանկանում են, ծախսում են ու այդ ծախսերն իրականություն դարձնելու համար վարկեր են վերցնում։

Իշխանավորներին շատ քիչ է հետաքրքրում, որ այդ կուտակվող վարկային պարտավորությունները բեռ են դառնալու առաջիկա սերունդների համար, կարևորն այն է, որ այդ բեռն իրենց ուսերին չի մնում։ 

Դե, գիտենք, Փաշինյանը ճառ ասելուց է հմուտ, ոչ թե զանգ կախելուց։ Ու դա վերաբերում է նաև կառավարության մյուս պաշտոնյաներին։

Բայց զարմանալին այն է, որ այսպիսի իրավիճակում ֆինանսների նախարարը հայտարարում է, թե տնտեսական աճը և անվտանգության բարձր զգացումը պետք է հետ պտտեն արտագաղթի անիվը։

Ի՞նչ բարձր տնտեսական աճի մասին է խոսքը, եթե այն գոյություն չունի։ Տնտեսական առումով անվտանգության զգացողությունը ևս շատ ցածր մակարդակի վրա է, քանի որ ՀՀ տնտեսությունը մեծամասամբ կախվածության տակ է դրվել արտաքին գործոններից, իսկ այս առումով անորոշություններն ավելանում են։

Օրինակ՝ ներկա պահին, երբ ԱՄՆ-ում ձևավորվում է նոր վարչակազմը, դեռևս անկանխատեսելի է, թե Դոնալդ Թրամփի վարած տնտեսական քաղաքականությունն ու Ռուսաստանի նկատմամբ դիրքորոշումն ինչպես կազդեն Հայաստանի վրա։

Իսկ ինչ վերաբերում է արտագաղթին, ապա այն ոչ թե կանգ է առնում կամ հետ շրջվելու միտումներ ցուցաբերում, այլ ժամանակի ընթացքում ավելի է արագանում.. 

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Լրահոս

Ըմբշամարտի զինվորականների ԱԱ․ Տիգրան Մինասյանը նվաճեց արծաթե մեդալ
«Ի՞նչ մարտահրավերներ են ծառացած երկրի արջև». Էդուարդ Շարմազանովի մամուլի ասուլիսը
Ռազմական հանցագործությունների համար. Հաագայի Միջազգային քրեական դատարանը՝ Նեթանյահուի և Գալանտի ձերբակալության օրդեր է տվել
Հակակոռուպցիոն կոմիտեի պաշտոնյաները ոսկեջրած արծաթյա ժամացույցներ են նվեր ստացել․ Հետք
ՀՀ պետական պարտքը 2024 թվականի 9 ամիսներին աճել է 5.5%-ով․ «Լույս» հիմնադրամ
Ռուսաստանը միջմայրցամաքային բալիստիկ հրթիռ է արձակել Ուկրաինայի վրա. Reuters
Կարևոր
Փաշինյանը որոշել է ՊՎԾ պետի պաշտոնում նշանակել Արգիշտի Քյարամյանին․ 168.am
3 եղբայր էին, 3-ն էլ մահացան. ավտովթարից մահացել է 44-օրյա պատերազմում զոհվածի եղբայրը
Չինաստանը կանխատեսում է՝ նավթի պահանջարկի անկում մի քանի տարվա ընթացքում
Առջևի թաթը կորցրած և ապաքինված ընձառյուծ Արենը Վայոց ձորից անհետացել էր 2022-ին, բայց 2 տարի անց հայտնվել է Տավուշում. WWF Հայաստան
Ո՞վ էր ճեպազրույցի ժամանակ զանգահարել Զախարովային․ պարզաբանում (տեսանյութ)
Politico. իրավապաշտպանները քննադատել են Բայդենի որոշումը՝ Ուկրաինային ականներ տրամադրելու վերաբերյալ
Երևանի քաղաքապետին լիազորություն է տրվում իրականացնել «Հին Երևան» ծրագրի շրջանակներում գույքերի օտարման գործընթաց
Politico. Կիևը կարող է խնդրել Բայդենին թույլ տալ, որպեսզի «Tomahawk» հրթիռներով գնդակոծեն Ռուսաստանին
Անահիտ Ավանեսյանը Փաշինյանից sms ստացե՞լ է (տեսանյութ)
Միացյալ Թագավորության պաշտպանության նախարարը հրաժարվել է պատասխանել խորհրդարանականների հարցերին՝ Ռուսաստանում թիրախների դեմ Storm Shadow-ի կիրառման վերաբերյալ
Վահեին ինչի՞ հանեցիք գործից. Արսեն Բաբայան
Միջազգային քրեական դատարանը ձերբակալության օրդեր է տվել Իսրայելի վարչապետի և պաշտպանության նախարարի նկատմամբ
Մահացել է ԵԽԽՎ-ում Հայաստանի հարցով համազեկուցող Ջոն Պրեսկոտը
Գազայի հատվածի առողջապահության նախարարությունը թարմացրել է Իսրայելի հարվածների հետևանքով զոհվածների տվյալները

Լրացուցիչ նորություններ

...

Ուկրաինայում ԱՄՆ դեսպանատունը վերսկսել է աշխատանքը

Զախարովա. ՆԱՏՕ-ի հայտնվելն Ուկրաինայում կնշանակի մտնել Ռուսաստանի Դաշնության դեմ պատերազմի մեջ

«Դավիթը խելացի էր, շփվող, աշխույժ, ֆիզիկապես ուժեղ». սերժանտ Դավիթ Ազատյանն անմահացել է հոկտեմբերի 12-ին Ջուվառլու բնակավայրում, տուն «վերադարձել»... մեկ տարի երկու ամիս անց. «Փաստ»

Փաշինյանը կանանց տեսակարար կշիռն ավելացրել է իշխանությունում. «Հրապարակ»

Ի՞նչ «հեռահար» նպատակներով է կայացվել այդպիսի որոշում. «Փաստ»

«Հրապարակ». Պաշտոնանկության երկրորդ ալիքն էլ է լինելու. հաջորդը ովքե՞ր են SMS ստանալու

Կադրային շարժերի ավանտյուրիզմը. «Փաստ»

«Այս քայլերը միտված են հայ հասարակությանն ավելի աղքատացնելու. եկող տարվա բյուջեն Հայաստանի զարգացման հետ որևէ աղերս բացարձակ չունի». «Փաստ»

Հանրային ներդրումների կառավարման գործընթացը կհամակարգվի. «Փաստ»

«Հրապարակ». Անդրանիկ Քոչարյանը Հրաչ Հակոբյանի ու Սիսակ Գաբրիելյանի հասցեին ասել է «դեղ ցրողներ», «նարկոբարոններ»

«Ժողովուրդ». Ներթիմային գզվռտոցը շարունակվում է

Հայաստանի օրվա իշխանությունը՝ հակահայկական օրակարգի ջահակիր. «Փաստ»

«Հրապարակ». Որոնք են «խաղաղության պայմանագրի» չհամաձայնեցված կետերը

Ինչպե՞ս են պատրաստվում այս իշխանությանը զրկել ապագայում մանդատ ստանալու հնարավորությունից. «Փաստ»

«Երկրում կա մեծ կոռուպցիա, որի գլխին կանգնած է Նիկոլ Փաշինյանը». «Փաստ»

ԱՄՆ նախագահը հավանություն է տվել Ուկրաինային` հակահետևակային ականների մատակարարելուն

ԱՄՆ-ը մեկ օրով փակել է Կիևում իր դեսպանատունը՝ հարձակման սպառնալիքի պատճառով

«Հրապարակ». Առանց մեռել «պանիխիդա»՝ Ազգային ժողովում. «վոժդն» անկանխատեսելի ու վտանգավոր է դարձել

«Հրապարակ». Սկզբում ընտրություն, հետո հանրաքվե

«Հրապարակ». Ամենակարևորը ՆԳՆ-ի հարցն է