Euromedia24 on Play Store Euromedia24 on App Sore
BNB

$598.91

BTC

$82417

ADA

$0.70386

ETH

$1881.77

SOL

$125.79

8 °

Yerevan

1 °

Moscow

25 °

Dubai

6 °

London

-0 °

Beijing

1 °

Brussels

17 °

Rome

6 °

Madrid

BNB

$598.91

BTC

$82417

ADA

$0.70386

ETH

$1881.77

SOL

$125.79

8 °

Yerevan

1 °

Moscow

25 °

Dubai

6 °

London

-0 °

Beijing

1 °

Brussels

17 °

Rome

6 °

Madrid

Հայ-ամերիկյան փաստաթուղթը նոր պարտավորություններ կամ երաշխիքներ չի սահմանում՝ Հայաստանի անվտանգությունն ամրապնդելու համար․ Օսկանյան

Հունվարի 14-ին Հայաստանի Հանրապետության և Միացյալ Նահանգների միջև ստորագրված Ռազմավարական գործընկերության մասին կանոնադրությունը առաջին հայացքից կարող է թվալ նշանակալի հանգրվան։ Սակայն այս փաստաթուղթն ավելի շուտ Փաշինյանի կառավարության թերացումների արտացոլանքն է, քան երկկողմ առաջընթացի արգասիք։

Նախ, կասկածելի է փաստաթղթի ստորագրման պահը։ Բայդենի պաշտոնավարման վերջին օրերին դրա ստորագրումը, թվում է, շտապողական և մեծապես խորհրդանշական է՝ զուրկ Հայաստանի մարտահրավերներին անդրադառնալու իրական հանձնառությունից։ Ապագա համագործակցության ամուր ճանապարհային քարտեզ ներկայացնելու փոխարեն՝ Կանոնադրությունն ավելի շուտ Հայաստանի անվտանգության և ինքնիշխանության խնդիրների մռայլ գնահատական է, ինչպես նաև ժողովրդավարության և կառավարման խնդիրների լռելյայն արձանագրում։

Փաստաթղթում Հայաստանի ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության շեշտադրումը ընդգծում է երկրի առջև ծառացած գոյութենական սպառնալիքները, հատկապես ադրբեջանական վերջին ագրեսիայի լույսի ներքո։ Թեև ընդունում է ԱՄՆ-ի աջակցությունը Հայաստանի տարածքային ամբողջականությանը՝ փաստաթուղթը նոր պարտավորություններ կամ երաշխիքներ չի սահմանում՝ Հայաստանի անվտանգությունն ամրապնդելու համար։ Այս բացթողումն աչքի է զարնում՝ հաշվի առնելով սահմանային շարունակվող լարվածությունը, միջանցքային սպառնալիքներն ու 2023-ին Լեռնային Ղարաբաղից հայերի զանգվածային տեղահանումը։ Ադրբեջանի գործողություններին հակակշռելու կոնկրետ միջոցների բացակայությունը հարց է առաջացնում, թե արդյոք ԱՄՆ-ն իսկապես էական աջակցությո՞ւն է առաջարկում, թե՞ սին խոստումներ է տալիս։

Տարածաշրջանում տրանսպորտային կապերի ապաշրջափակման և հարևանների հետ հարաբերությունների կարգավորման ԱՄՆ-ի կոչը մեկ այլ խնդրահարույց տարր է։ Այս ձգտումները նոր չեն. դրանց ներառումն այստեղ հին խոսույթների կրկնություն է թվում՝ զուրկ նորարարական լուծումներից։ Անհարմար հարց է ծագում՝ ԱՄՆ-ն իսկապե՞ս հասկանում է Հայաստանի աշխարհաքաղաքական դիրքի բարդությունները, թե՞ բավարարվում է հերթապահ խոսքերով։

Ժողովրդավարական բարեփոխումների, հակակոռուպցիոն միջոցառումների և դատական անկախության վրա Կանոնադրության ընդարձակ կենտրոնացումն ավելի շուտ Հայաստանի կառավարման արմատացած խնդիրների արտացոլումն է, քան առաջընթացի ճանապարհային քարտեզ։ Երկկողմ համաձայնագրում նման թեմաների գերակշռությունն ընդգծում է Փաշինյանի կառավարության՝ դրանք արդյունավետ լուծելու անկարողությունը։ Լեզուն՝ հղկված դիվանագիտական քաղաքավարությամբ, անուղղակիորեն ընդգծում է համակարգային կոռուպցիան, օրենքի գերակայության բացը և ժողովրդավարական ինստիտուտների խարխլումը։

Փաստաթղթում էական ուշադրություն կա առանցքային այնպիսի ոլորտների, ինչպիսիք են դատական անկախությունը, մամուլի ազատությունը և քաղաքացիական հասարակության զարգացումը։ Փաշինյանի կառավարման օրոք սրանք խրոնիկ բացթողումներ են, նրա վարչակազմը գնացել է իշխանության աննախադեպ կոնսոլիդացիայի՝ հալածելով այլախոհությունը։

Այս փաստաթուղթը Հայաստանի տարածաշրջանային դաշնակիցներին հավանաբար անհանգստություն կպատճառի։ ԱՄՆ-ի հետ գործընկերության շեշտադրումը՝ զուգակցված եվրաատլանտյան կառույցներին ինտեգրման ակնարկներով, վտանգում է առանցքային դաշնակիցների հետ հարաբերությունները, ինչպիսին է Ռուսաստանը։ Նման բառապաշարը կարող է մեկնաբանվել որպես հեռացում ավանդական գործընկերությունից և ավելի սրել լարվածությունն առանց այն էլ աշխարհաքաղաքական երերուն իրավիճակում։

Կանոնադրության կենտրոնացումը Էներգետիկ բազմազանեցման ու եվրոպական շուկաներին ինտեգրվելու մասին մեկ այլ խնդրհարարույց կետ է։ Թեև այս նպատակները համահունչ են ԱՄՆ-ի շահերին՝ դրանք անտեսում են առօրեական այն մարտահրավերները, որոնց Հայաստանը բախվում է ռուսական էներգակիրներից իր կախվածության և խոշոր տերություններով շրջապատված տարածաշրջանում իր անկայուն դիրքի պատճառով։

Կանոնադրության թերևս ամենանվիճահարույց կողմը դրա իրականացման հարցն է։ Փաստաթուղթը բարի մտադրությունների շարան է, որը հաշվետվողականության կամ աջակցության կոնկրետ մեխանիզմներ չի առաջարկում։ Միացյալ Նահանգները երկար ժամանակ նման բառապաշար է ներառել Հայաստանի հետ համաձայնագրերում, սակայն շոշափելի առաջընթացը մնում է անորսալի։ Առանց հետևողականությունն ապահովող ուժեղ միջոցների՝ այս Կանոնադրությունը կարող է դառնալ չիրականացված խոստումների ևս մեկ խորհրդանիշ։

Ռազմավարական գործընկերության մասին կանոնադրությունը հեռու է դիվանագիտական հաղթանակից, որը Փաշինյանի կառավարությունը ներկայացնում է։ Փոխարենը, այն Հայաստանի խոցելիության, կառավարման ձախողումների և տարածաշրջանային մարտահրավերների սթափ գնահատական է։

Համաձայնագիրը ցույց է տալիս, թե ինչպես է միջազգային հանրությունը, հատկապես Միացյալ Նահանգները, ընկալում ներկայիս իշխանության ներքո գտնվող Հայաստանը՝ երկիր, որն ունեցել է մարդկային ու տարածքային մեծ կորուստներ, շեղվել ժողովրդավարական արժեքներից և առերեսվում է հանրության հարաճուն դժգոհությանը:

Թեև Հայաստանն անհապաղ կարիք ունի անվտանգության ամրապնդման, ժողովրդավարական բարեփոխումների և միջազգային աջակցության՝ խիստ կասկածելի է, որ գործող կառավարությունը կարևոր այս նպատակներին հասնելու կարողություն ունի։

Վարդան Օսկանյան

ՀՀ արտաքին գործերի նախկին նախարար

Լրահոս

Ծեծի են ենթարկել պատերազմների մասնակից Տիգրան Ուլուբաբյանին
Ուկրաինական պատերազմի խոշոր բաժնետերը Չինաստանն է՝ ԱՄՆ-ի ու Ռուսաստանի կողքին. Հակոբ Բադալյան
Մի շարք հասցեներում լույս չի լինի
Ադրբեջանը տեղեկատվական սադրանքների է գնում՝ հետաձգելու համար պայմանագրի ստորագրումը․ Արսեն Թորոսյան
Արցախի լեգենդար հրամանատարը Գյումրիում դարձյալ մասնակցում էր քարոզարշավի․ Aravot.am
Հարավային Կովկասում հակամարտությունը պետք է ավարտվի. Մայք Ուոլց
Հայաստանի դեմ տեղի է ունենում ապատեղեկատվական, քարոզչական գործողություն․ Վարդան Ոսկանյան
Ադրբեջանն ու՞մ է հասցեագրում այդ հայտարարությունները․ Արմեն Այվազյան (տեսանյութ)
Գազ չի լինի. հասցեներ
99 հոգանոց ցուցակ ՔՊ-ից՝ մեծ թվով բուժհաստատությունների ու դպրոցների տնօրեններով. Aravot.am
Արդյո՞ք մարտի 17-ին սպասվում է մագնիսական փոթորիկ. կանխատեսում եղանակի նկատմամբ զգայուն մարդկանց համար
Հոսպիտալացումից հետո առաջին անգամ հրապարակվել է Հռոմի պապի լուսանկարը
Ջուր չի լինի հարյուրավոր հասցեներում
Կանխվել է հրդեհի տարածումը դեպի հարակից անտառ
Ռուսաստանն ու ԱՄՆ-ն հավատարիմ են Ուկրաինայում երկարաժամկետ, տևական խաղաղությանը. Վիթքոֆ
Մարդիկ ռիսկ են անում Նիկոլ Փաշինյանին կոռուպցիայով առանց բիտում ասֆալտ ներկայացնել՝ չվախենալով. Արթուր Չախոյան
ՊՆ Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական ակադեմիայի կուրսանտների վարժանքները Հունաստանում (տեսանյութ)
Փաշինյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Էմանուել Մակրոնի հետ
Ադրբեջանի ՊՆ-ն այսօր արդեն երրորդ անգամ է ապատեղեկատվություն տարածում
Զելենսկին Ուկրաինայի ԶՈՒ նոր ԳՇ պետ է նշանակել

Լրացուցիչ նորություններ

...

Ուկրաինական պատերազմի խոշոր բաժնետերը Չինաստանն է՝ ԱՄՆ-ի ու Ռուսաստանի կողքին. Հակոբ Բադալյան

Հայաստանի դեմ տեղի է ունենում ապատեղեկատվական, քարոզչական գործողություն․ Վարդան Ոսկանյան

Ադրբեջանն ու՞մ է հասցեագրում այդ հայտարարությունները․ Արմեն Այվազյան (տեսանյութ)

Մարդիկ ռիսկ են անում Նիկոլ Փաշինյանին կոռուպցիայով առանց բիտում ասֆալտ ներկայացնել՝ չվախենալով. Արթուր Չախոյան

Թուրք-ադրբեջանական տանդեմն այսօր արդեն երկրորդ անգամ բացահայտ անհեթեթություն է տարածում․ Արման Աբովյան

Երբ երկու թերուս սկսում են «կրթել» ազգին, ի՞նչ է ստացվում. Լևոն Զուրաբյան

Գյումրիում ՔՊ-ն քարոզարշավ է իրականացնում կոպիտ խախտումներով․ Մեսրոպ Առաքելյան

Բաքուն քայլ է անում ՀՀ-ի վրա հարձակման համար, ՀՀ իշախանությունը փորձում են մոլորեցնել իր ժողովրդին. Էդմոն Մարուքյան

Ֆրանսիան քննարկո՞ւմ է Միջին միջանցքի հարց Թուրքիայի հետ․ Հակոբ Բադալյան

Ֆրանսիան ինչպե՞ս է պատկերացնում Կենտրոնական Ասիայից տրանսպորտային լոգիստիկան դեպի Եվրոպա. Հակոբ Բադալյան

750 միլիոն դոլարի եվրապարտատոմսերի թեման. մի քանի «ինչու»-ների պատասխաններ. պարզաբանում է Բաբկեն Թունյանը

Երբ կոնֆլիկտի կողմերը պայմանավորվում են որևէ բանի շուրջ, շատ քչերին է հետաքրքրում՝ ում հաշվին են այդ պայմանավորվածությունները. Քրիստինե Վարդանյան

Դե ինչ, ավելորդ է, չէ՞, ասել, որ «Ամերիկայի ձայնում» իմ աշխատանքն ավարտվեց. Շաքե Ավոյան

Պատահականությու՞ն է, թե՞ ինձ թիրախավորելու, անհանգստություն պատճառելու փորձ. Գառնիկ Դանիելյան

Ինչո՞վ է զբաղված ՀՀ ԱԳՆ-ն այս օրերին, գտե՛ք գոնե 1 տարբերություն. Քրիստինե Վարդանյան

ԵՊՀ-ից ակադեմիական անբավարար առաջադիմության համար հեռացվածն ու բարձրագույն կրթության դիպլոմ չունեցողը՝ կրթվել է սովորեցնում. Արմեն Ավետիսյան

Ես մանրամասն կներկայացնեմ 2018 թվականի ապրիլյան իրադարձությունների Կարեն Կարապետյանին առնչվող հատվածը. Հենրիխ Դանիելյան

ՔՊ-ին թողած «Մայր Հայաստանի» դեմ կռիվ տալը, մեղմ ասած, շատ վատ բան է. Գևորգ Ստեփանյան

ՀՀ իշխանությունը նույնիսկ իր ծառայողական մեքենայի փրկության համար պատրաստ է ուրանալ հայրենիքը․ Տիգրան Աբրահամյան

Ո՞ր եղանակով եք պատրաստվում իրականացնել իշխանափոխություն. Նարեկ Մալյանը հարցեր ունի Սրբազանին