Euromedia24 on Play Store Euromedia24 on App Sore
BNB

$636.45

BTC

$89233

ADA

$0.559178

ETH

$3172.66

SOL

$216.82

5 °

Yerevan

0 °

Moscow

30 °

Dubai

11 °

London

8 °

Beijing

10 °

Brussels

11 °

Rome

16 °

Madrid

BNB

$636.45

BTC

$89233

ADA

$0.559178

ETH

$3172.66

SOL

$216.82

5 °

Yerevan

0 °

Moscow

30 °

Dubai

11 °

London

8 °

Beijing

10 °

Brussels

11 °

Rome

16 °

Madrid

Միայն ճառ ասելու և գլուխ գովալու մեջ են լավ. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Հայաստանի տնտեսական խնդիրները շարունակում են ավելի ցայտուն դառնալ, քանի որ տնտեսական աճի ապահովման համար բարենպաստ արտաքին պայմաններն աստիճանաբար սկսում են փոխվել։

Ճիշտ է, Հայաստանի տնտեսությունը դեռևս շարունակում է աճել, բայց աճի դինամիկան ընթացքում էապես նվազում է։

Ինչպես գիտենք, այս տարվա պետական բյուջեի նախագծում կառավարությունը հավակնոտ նպատակ էր սահմանել՝ կանխատեսելով 7 % տնտեսական աճ:

Ու եթե կառավարության ներկայացուցիչները մի քանի ամիս առաջ ամբողջովին իրատեսական էին համարում այս տարվա համար 7 տոկոս տնտեսական աճի ակնկալիքները, ապա այժմ լիովին իրավիճակ է փոխվել։

Ֆինանսների նախարար Վահե Հովհաննիսյանն արդեն իսկ խոստովանում է, որ 2024 թվականի առաջին կիսամյակում հաջողվել է գրանցել 6,5 տոկոս տնտեսական աճ։

Դեռ ավելին՝ 2024 թվականի տարեկան տնտեսական աճը կանխատեսվում է 5,8 տոկոսի մակարդակում, իսկ 2025 թվականին՝ ավելի ցածր՝ 5,6 տոկոսի։ 

Այսինքն, իշխանություններն իրականություն չեն դարձրել 7% տնտեսական աճի իրենց խոստումները։ Ու բացառված չէ նաև, որ մինչև տարեվերջ 5,8 % աճի կանխատեսումների սանդղակը նորից իջեցնեն։

Իհարկե, իշխանություններն իրենց սովորության համաձայն կարող էին հաջորդ տարվա բյուջեի նախագծի հիմքում ևս 7 տոկոս տնտեսական աճի ակնկալիքներ դնել, չստացվեր, հետո ինչ-որ կերպ կարդարացնեին, բայց էականորեն այդ սանդղակն իջեցրել են։

Սա նշանակում է, որ տնտեսական ոլորտի պատասխանատուները ևս Հայաստանի տնտեսական առաջընթացի մասով ռիսկեր են տեսնում։

Ընդ որում, այնքան մեծ, որ իրենց պոպուլիզմն էլ կարող է չօգնել: Եվ 2025 թվականի մասով արդեն տեսնում ենք պետբյուջեում եկամուտների ու ծախսերի մասի հավասարակշռության էական խախտում։

2025 թվականի պետական բյուջեի համաձայն, ծախսային հատվածը նախատեսվում է 3,5 տրիլիոն դրամ, որից եկամտային մասը կազմում է 2,9 տրիլիոն դրամ։ Ստացվում է, որ հաջորդ տարվա համար փաստացի ունենալու ենք 600 մլրդ դրամի դեֆիցիտ։ 

Այսինքն, անցյալում են այն ժամանակները, երբ Փաշինյանը կառավարության նիստերում հայտարարում էր, թե հարկերի հավաքագրման ու բյուջեի եկամուտների ապահովման հարցում գերակատարման են հասել։

Ու հաջորդ տարվա բյուջեն արդեն կարելի է անվանել ոչ թե հավակնոտ, այլ խղճուկ։ Այս պայմաններում գլխավոր հարցը մնում է այն, թե ինչպե՞ս պետք է կառավարությունը փակի բյուջեում առաջացած ճեղքվածքը։

Պատասխանը պարզ է՝ կառավարությունը նոր վարկեր կվերցնի այնքան, մինչև կսպառի բոլոր լիմիտները։

Օրինակ՝ օրեր առաջ կառավարությունը հավանություն տվեց երկու վարկային նախագծի, որոնցով ՀՀ արտաքին պարտքը կավելանա, ընդհանուր առմամբ, 286 մլն եվրոյով:

Իսկ Հայաստանի պետական պարտքն արդեն իսկ անցել է 12,5 մլրդ դոլարի սահմանագիծը և երեք ամիսը մեկ մոտավոր հաշվարկներով 100 մլն դոլարով ավելանում է։ Մեկ այլ կարևոր հարց է այն, որ ներգրավված վարկային միջոցները նպատակային չեն օգտագործվում ու ոչ թե նպաստում են հավել յալ տնտեսական արդյունքի ստեղծմանը, այլ ընդամենը բյուջեում առաջացած ճեղքերը մի կերպ փակելու հարց են լուծում։

Եթե 2019 թվականին Փաշինյանը հայտարարում էր, թե փողի խնդիր չունենք և չենք ունենալու, ապա հիմա փողի խնդիրն առավել հրատապ է դառնում։ Այս պարագայում բնականոն կլիներ, որ ձգվեն գոտիները, ու բյուջեն ինչ-որ չափով բալանսավորվի։

Բայց կառավարությունը ոչ մի դեպքում մտադիր չէ կրճատել բյուջեի ծախսային հատվածն այն ուղղություններով, որոնք հանրային շահերի սպասարկման տեսանկյունից առանցքային բնույթ չեն կրում։

Օրինակ՝ ժամանակ առ ժամանակ տեղեկանում ենք, թե իշխանություններն ինչպիսի թանկարժեք մեքենաների գնումներ են նախաձեռնում կամ այնպիսի շռայլ ծախսեր կատարում, որոնց անհրաժեշտությունն ընդհանրապես չկա։

Եթե հիմա Փաշինյանը լիներ ընդդիմադիրի կարգավիճակում, ապա ԱԺ ամբիոնից իր կոկորդը կպատռեր ու կբերեր տարբեր երկրների օրինակներ (իր սիրած օրինակը Դանիան է), թե ինչպես են անարդյունավետ ծախսվում պետական միջոցները։ Իսկ երբ նա իշխանության է, բոլորովին հակառակն է տեղի ունենում, ինչքան ցանկանում են, ծախսում են ու այդ ծախսերն իրականություն դարձնելու համար վարկեր են վերցնում։

Իշխանավորներին շատ քիչ է հետաքրքրում, որ այդ կուտակվող վարկային պարտավորությունները բեռ են դառնալու առաջիկա սերունդների համար, կարևորն այն է, որ այդ բեռն իրենց ուսերին չի մնում։ 

Դե, գիտենք, Փաշինյանը ճառ ասելուց է հմուտ, ոչ թե զանգ կախելուց։ Ու դա վերաբերում է նաև կառավարության մյուս պաշտոնյաներին։

Բայց զարմանալին այն է, որ այսպիսի իրավիճակում ֆինանսների նախարարը հայտարարում է, թե տնտեսական աճը և անվտանգության բարձր զգացումը պետք է հետ պտտեն արտագաղթի անիվը։

Ի՞նչ բարձր տնտեսական աճի մասին է խոսքը, եթե այն գոյություն չունի։ Տնտեսական առումով անվտանգության զգացողությունը ևս շատ ցածր մակարդակի վրա է, քանի որ ՀՀ տնտեսությունը մեծամասամբ կախվածության տակ է դրվել արտաքին գործոններից, իսկ այս առումով անորոշություններն ավելանում են։

Օրինակ՝ ներկա պահին, երբ ԱՄՆ-ում ձևավորվում է նոր վարչակազմը, դեռևս անկանխատեսելի է, թե Դոնալդ Թրամփի վարած տնտեսական քաղաքականությունն ու Ռուսաստանի նկատմամբ դիրքորոշումն ինչպես կազդեն Հայաստանի վրա։

Իսկ ինչ վերաբերում է արտագաղթին, ապա այն ոչ թե կանգ է առնում կամ հետ շրջվելու միտումներ ցուցաբերում, այլ ժամանակի ընթացքում ավելի է արագանում.. 

ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ

Լրահոս

Գազարագույն ժետո՞ն, թե՞ թղթե QR. ո՞րն են նախընտրում քաղաքացիները․ հարցում (տեսանյութ)
«Հրաժարականն անխուսափելի է»․ ֆուտբոլասերները երթով շարժվում են դեպի «Հանրապետական» մարզադաշտ (տեսանյութ)
«Հայկական ավիաուղիներ» -ը կվերսկսի չվերթերը
Պիտի հավատալ, որ մեր երաշխավորը մեր բանակն է (տեսանյութ)
Նոր թռչող մեքենա է ստեղծվել. Hi-Tech
Լը Պենին սպառնում է 5 տարվա ազատազրկում
Փաշինյանը ծառա է թուրքական իշխանությանը․ Բագրատ Սրբազան
Իրանը միջուկային զենք չի ստեղծել և չի ստեղծի. Փեզեշքիան
ՀՀ ՊՆ պատվիրակությունը մասնակցել է միջազգային համաժողովի
Փաշինյանի ոճափոխությունը․ ինչու 6 տարի անց որոշեց սափրվել
ՌԴ ԶՈւ-ն վերահսկողության տակ է վերցրել ԴԺՀ-ի Վոզնեսենկա բնակավայրը
Գրետա Թունբերգն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր
ՔԿ-ն զգուշացնում է
Հաջիզադեն պատասխանել է Նիկոլ Փաշինյանին
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի ԱԳ նախարարի հետ
#ՈւՂԻՂ. Ֆուտբոլի ազգային հավաքականի երկրպագուների երթն` ընդդեմ ՀՖՖ-ի
Երկրում կա մեկ հարց և մեկ պնդում, հարցը՝ «Սա ե՞րբ ա գնում». քաղաքագետ
Կինը դիմել է ոստիկանություն և հայտնել, որ փորձել են բռնաբարել իրեն․ Քրեական նորություններ (տեսանյութ)
Պատասխանատու վարչապետը չի գոռում Արցախը Հայաատան է եւ վերջ ու հրաժարվում հոկտեմբերի 19-ին Պուտինի պատերազմը դադարեցնելու առաջարկից. Շարմազանով
ԱՄՆ-ում բացահայտվել է Պուտինի հետ կապված Թրամփի ծրագիրը

Լրացուցիչ նորություններ

...

Փաշինյանի ոճափոխությունը․ ինչու 6 տարի անց որոշեց սափրվել

«Դուրս գալ խավարից ու գնալ լույսի հետևից». «Ձեր լռությունը խոսել գիտի» միջոցառումը նվիրվում է պատերազմներում անմահացածներին. «Փաստ»

«Հրապարակ». Գաղտնի հանդիպում սահմանի՞ն

«Հրապարակ». Գյումրին մնացել է ոմանց կոկորդում

Ստվերված միջոցառում, երեսպաշտության «շքահանդես». «Փաստ»

«Երբ իշխանությունը փոխվի, «հերձումը» ցույց կտա, թե ինչո՞ւ էր Հայաստանի իշխանությունը լոյալ վերաբերվում Բաքվի կապրիզներին». «Փաստ»

Ով ինչ է հասկանում «խաղաղություն» բառի տակ. «Փաստ»

«Հրապարակ». ՀՀ իշխանությունը չկարողացավ ինչ-որ բան պայմանավորվել Ադրբեջանի հետ

Ինչի՞ց են անհանգստացած ՀՖՖ-ում, և արդյո՞ք ուժայինները կդիմեն սադրիչ գործողությունների. «Փաստ»

«Ժողովուրդ». Հողամաս, բնակելի տուն, հիփոթեքով բնակարան. Տաթեւիկ Գասպարյանի հայտարարագրում առկա առք ու վաճառքի հետքերով

«Հրապարակ». ՔՊ-ական երեսփոխանները բյուջեի քննարկումը վերածել էին «հզոր վարչապետին» քծնելու արարողության

«Հրապարակ». Փորձաքննության փուլ է սկսվում

ՀՀ իշխանությունները որոշել են թայմ-աութ վերցնե՞լ. «Փաստ»

Ո՞ւմ են պետք գրադարանները, թանգարանները, բուհերը.... «Փաստ»

Բայդենն իշխանության վերջին ամիսներին կուժեղացնի Ուկրաինային ռազմական աջակցությունը. Բլինկեն

Մասկը խոստացել է ստեղծել ամերիկացիների՝ ամենախենթ հարկային ծախսերի վարկանիշը

Իլոն Մասկին կասկածում էին, ԱՄՆ-ում անօրինական աշխատանք կատարելու մեջ

Նպատակը դատարան տանել-բերելն է. «Հրապարակ»

Նիկոլայ Բաղդասարյանի կնոջ գործով քրեական վարույթ է հարուցվել․ «Հրապարակ»

«Հրապարակ». Հայաստանի այս դիրքորոշումն ուշագրավ է արտաքին վերջին զարգացումների համատեքստում