Euromedia24 on Play Store Euromedia24 on App Sore
BNB

$626.86

BTC

$88097

ADA

$0.548123

ETH

$3076.85

SOL

$210.45

7 °

Yerevan

0 °

Moscow

30 °

Dubai

11 °

London

8 °

Beijing

10 °

Brussels

11 °

Rome

17 °

Madrid

BNB

$626.86

BTC

$88097

ADA

$0.548123

ETH

$3076.85

SOL

$210.45

7 °

Yerevan

0 °

Moscow

30 °

Dubai

11 °

London

8 °

Beijing

10 °

Brussels

11 °

Rome

17 °

Madrid

ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի «մտահոգություններն»՝ Արցախի ժառանգության շարունակական ոչնչացումների մասին

Monument Watch-ն ահազանգում է․

«2024 թվականի հոկտեմբերի 28-29-ը ՀՀ ԱԳՆ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Հայաստանի ազգային հանձնաժողովի  նախաձեռնած «Նոր և զարգացող տեխնոլոգիաների կիրառմամբ մշակութային ժառանգության պաշտպանություն և վերականգնում» խորագրով համաժողովի ընթացքում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի՝ մշակույթի և արտակարգ իրավիճակների կազմակերպության տնօրեն և Հաագայի 1954 թվականի կոնվենցիայի և դրա երկու արձանագրությունների (1954 և 1999 թթ.) կոմիտեի քարտուղար Քրիստա Պիկատը հայտարարել է, որ  ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն մտահոգված է Լեռնային Ղարաբաղի տարբեր ծագում ունեցող և տարբեր տեսակի մշակութային արժեքների ենթադրյալ ոչնչացման մասին զեկույցներով։ Նա նշել է, որ Լեռնային Ղարաբաղն արդեն երկար տարիներ է, ինչ գտնվում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի ուշադրության կենտրոնում և այդ համատեքստում  ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գլխավոր տնօրենը վերջին հակամարտության ժամանակ ցանկություն է հայտնել տեխնիկական առաքելություն ուղարկել տարածաշրջան՝ գնահատելու իրավիճակը, որի համար շահագրգիռ կողմերի հետ քննարկումներ են վարվել ամենաբարձր մակարդակով: Պիկատը նաև նշել է, որ այժմ,  երբ իրավիճակը փոխվել է, այս առաքելությունն այլևս չի կարող ուղարկվել Հաագայի 1954 թվականի «Զինված բախումների դեպքում մշակութային արժեքների պաշտպանության մասին» կոնվենցիայի համաձայն https://factor.am/825458.html :

Քրիստա Պիկատը հավելել է, որ  նախորդ տարի ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն գլխավոր տնօրենի՝ մշակույթի գծով օգնականի գլխավորությամբ առաքելություն է ուղարկվել Հայաստան՝ տեղահանվածներին առաջարկելու կառույցի աջակցությունը, և համոզվելու, որ նրանց  կարիքները բավարարվում են ինչպես կրթական, այնպես էլ սոցիալ-հոգեբանական առումներով՝ ներառելով նաև համայնքների ոչ նյութական մշակութային ժառանգության պահպանության, այն կենդանի ժառանգության պահելու օգնության առաջարկը։ Այս համատեքստում Քրիստա Պիկատը կարևորել է, որ համայնքները սահմանեն  իրենց սովորույթներն ու ավանդույթները, որոնք պահպանելու կարիք ունեն և անհրաժեշտության դեպքում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն  պատրաստ է օգնություն ցուցաբերել համայնքներին։ Քրիստա Պիկատը նշել է, որ այժմ, 1954թ. Հաագայի կոնվենցիան ունի մոնիտորինգի ժամանակավոր մեխանիզմ, որը կարող է գործարկվել ցանկացած անդամ պետության կողմից:

Մեր արձագանքը

Հիշեցնենք, որ 2020-2024 թվականների ընթացքում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն չի իրականացրել ՄԱԿ-ի կողմից իրեն պատվիրակած՝ համաշխարհային մշակութային ժառանգության պահպանության մանդատը և առաքելություն չի ուղարկել տարածաշրջան՝ փաստագրելու տարածաշրջանի ժառանգության իրական վիճակը և կանխելու Ադրբեջանի կողմից վերջինիս հետագա ոչնչացումը։Անդրադառնալով ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի գործողություններին՝ նշենք, որ դրանք սահմանափակվել են կոչերով և մտահոգությունների արտահայտմամբ: Ի մասնավորի՝  2020 թ. հոկտեմբերի 10-ին Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտության գոտում բռնության շարունակական սրման, դպրոցների, մշակութային և կրոնական վայրերի թիրախավորման առնչությամբ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն հանդես եկավ ընդգծված չեզոքությամբ (https://en.unesco.org/news/situation-nagorno-karabakh-conflict-zone-unesco-statement)։ Այս կառույցը կոչ արեց երկու կողմերին պաշտպանել ժառանգությունը՝ իր բոլոր ձևերով (հուշարձաններ, պատմական լանդշաֆտ, ոչ նյութական ժառանգություն)։ Իհարկե, հայտարարության տեքստից չէին կարող անմասն մնալ Ադրբեջանի կողմից բազմիցս ակնհայտորեն խախտված (ինչն այդպես էլ համապատասխան արձագանք չստացավ)՝ Հաագայի 1954 թ. կոնվենցիայի և դրա առաջին ու երկրորդ արձանագրությունների (1954 թ. և 1999 թ.) դրույթների պահպանման հորդորները։Նոյեմբերի 9-ի եռակողմ համաձայնագրից գրեթե 10 օր անց, ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն «Ժառանգությունը վտանգված է» նկար-ազդակով վերահաստատեց Լեռնային Ղարաբաղի մշակութային արժեքները պաշտպանելու պարտավորությունը՝ մշակութային ժառանգության հաշվառման նպատակով առաջարկելով առաքելություն ուղարկել տարածաշրջան (https://en.unesco.org/news/nagorno-karabakh-reaffirming-obligation-protect-cultural-goods-unesco-proposes-sending-mission), որը ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կանոնադրության համաձայն հնարավոր է միայն երկու կողմերի՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի (Արցախի Հանրապետությունը միջազգայնորեն ՄԱԿ-ի կողմից ճանաչված չլինելու պատճառով չի կարող ճանաչվել որպես կողմ) համաձայնությամբ և Մինսկի խմբի համանախագահող պետությունների հետ խորհրդակցության միջոցով։ Մինսկի խմբի խորհրդակցությունը թերևս տեղի ունեցավ, բայց շոշափելի արդյունքների չհանգեցրեց․ 2022 թ. փետրվարի 4-ին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի, ԱՀ նախագահ Իլհամ Ալիևի և Եվրոպայի խորհրդի նախագահ Շառլ Միշելի հեռավար հանդիպման ժամանակ՝ Մինսկի խմբի համանախագահ երկիր Ֆրանսիայի նախագահ Էմանուել Մակրոնի միջնորդությամբ որոշվեց ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից առաքելություն ուղարկել երկու երկրներ՝ մոնիթորինգի ենթարկելու մշակութային ժառանգության վիճակը և ուսումնասիրելու ինչպես Ադրբեջանում և Լեռնային Ղարաբաղում հայկական, այնպես էլ Հայաստանում ադրբեջանական ժառանգության վիճակը (https://www.primeminister.am/en/press-release/item/2022/02/04/Nikol-Pashinyan-video-conference/)։  Բայց ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի հայտարարությունից մեկ ամիս անց կազմակերպության գլխավոր տնօրենի մշակույթի գծով օգնական Էռնեստո Օտտոնեն հայտարարեց, որ իրենք դեռ սպասում են Ադրբեջանի պատասխանին։ «Մինչ այժմ մի քանի անգամ դիմել ենք Ադրբեջանի իշխանություններին և անհաջողության մատնվել․․»,- ասված է հայտարարության մեջ (Nazaretyan, Artsakh’s Cultural Heritage Under Threat)։ Իսկ ահա 2020 թ. դեկտեմբերի 21-ին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն տարածեց մամուլի հաղորդագրություն, որում ցավում էր, որ ԼՂ փորձագետների անկախ տեխնիկական առաքելություն ուղարկելու գործընթացը կանխվել է Ադրբեջանի կողմից (Ambartsumian, Why Armenian Cultural Heritage Threatens Azerbaijan’s Claims to Nagorno-Karabakh): Նշենք, որ պատերազմից 4 տարի անց էլ առաքելության ուղարկումը իրականություն չի դարձել, իսկ ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի սկզբունքներով համամարդկային համարվող Արցախի ժողովրդի ստեղծած ժառանգությունը շարունակաբար ավերվում է»։ 

Լրահոս

Լը Պենին սպառնում է 5 տարվա ազատազրկում
Իրանը միջուկային զենք չի ստեղծել և չի ստեղծի. Փեզեշքիան
ՀՀ ՊՆ պատվիրակությունը մասնակցել է միջազգային համաժողովի
Փաշինյանի ոճափոխությունը․ ինչու 6 տարի անց որոշեց սափրվել
ՌԴ ԶՈւ-ն վերահսկողության տակ է վերցրել ԴԺՀ-ի Վոզնեսենկա բնակավայրը
Գրետա Թունբերգն այցելել է Հայոց ցեղասպանության հուշահամալիր
ՔԿ-ն զգուշացնում է
Հաջիզադեն պատասխանել է Նիկոլ Փաշինյանին
Արարատ Միրզոյանը հեռախոսազրույց է ունեցել Իրանի ԱԳ նախարարի հետ
#ՈւՂԻՂ. Ֆուտբոլի ազգային հավաքականի երկրպագուների երթն` ընդդեմ ՀՖՖ-ի
Երկրում կա մեկ հարց և մեկ պնդում, հարցը՝ «Սա ե՞րբ ա գնում». քաղաքագետ
Կինը դիմել է ոստիկանություն և հայտնել, որ փորձել են բռնաբարել իրեն․ Քրեական նորություններ (տեսանյութ)
Պատասխանատու վարչապետը չի գոռում Արցախը Հայաատան է եւ վերջ ու հրաժարվում հոկտեմբերի 19-ին Պուտինի պատերազմը դադարեցնելու առաջարկից. Շարմազանով
ԱՄՆ-ում բացահայտվել է Պուտինի հետ կապված Թրամփի ծրագիրը
ԶՈւ ԳՇ պետն այցելել է ՊՆ Վազգեն Սարգսյանի անվան ռազմական ակադեմիա
Իսրայելը Թրամփի օրոք ԱՄՆ-ի հետ ավելի սերտ համագործակցության հույս ունի
ՔՊ-ն այս պահին փակ հանդիպում է անցկացնում
Իրանի ԱԳՆ-ն Գրոսսիին հայտնել է. միջուկային համաձայնագրի շուրջ բանակցություններ վարելու՝ Իրանի պատրաստակամության մասին
ԱԺ-ի միջանցքներ հսկող ՊՊԾ աշխատակիցը ոլորել է լրագրողի ձեռքը. նախարարը տեսել՝ հեռացել է (տեսանյութ)
Մինչդեռ մեր քաղաքացիները օր օրի ավելի ու ավելի ծանր պայմաններում են ապրում, դուք լցնում եք ձեր գրպանները. Հենրիխ Դանիելյան

Լրացուցիչ նորություններ

...

Գրետա Թունբերգն այցելել է Ջերմուկ

Հայաստանը կմասնակցի Վիեննայի Սուրբ Ծննդյան տոնավաճառին

Արեգակի վրա հզոր բռնկում է տեղի ունեցել

ԱԷՄԳ-ի ղեկավարը Իրանում կհանդիպի երկրի կառավարության ներկայացուցիչների հետ

Գազայի հյուսիսում բնակելի տան ռմբակոծության հետևանքով ավելի քան 30 պաղեստինցի է զոհվել

Իրակլի Կոբախիձեն, Բաքվում կմասնակցի COP29 համաժողովին

Ռուսաստանի առաջնորդ Վլադիմիր Պուտինը «խաղադրույք էր կատարում» նախագահի դեմոկրատ թեկնածու Քամալա Հարիսի հաղթանակի վրա

Թուրքիայում ավտոբուսի վթարի հետևանքով կան զոհեր և վիրավորներ

Մեքսիկայում հայտնաբերվել է «մահացածների աշխարհ տանող պորտալ»

ՌԴ-ն և Ուկրաինան ԱԹՍ-ներով զանգվածային փոխադարձ հարձակում են իրականացրել

Ջո Բայդենը կհյուրընկալի նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփին

Ռուսական ՀՕՊ-ը խոցել է Մոսկվա թռչող ԱԹՍ-ները

«Թալիբանի» պատվիրակությունն առաջին անգամ կմասնակցի Ադրբեջանում կայանալիք COP29 համաժողովին

Ալիեւը Շոլցի հետ զրույցում նշել է, թե Հայաստանն ու Ադրբեջանը մոտ են խաղաղության պայմանագրի տեքստի շուրջ վերջնական համաձայնությանը

Թոմ Հենքսը հեռացավ ԱՄՆ-ից, Թրամփի հաղթանակի պատճառով

Սիրուշոն Արա Մարտիրոսյանին նվիրված համերգին կատարել է «Բաժանում չի լինում» երգը (տեսանյութ)

Արա Մարտիրոսյան, մենք քեզ սիրում ենք. Սոֆի Մխեյանը տեսանյութ է հրապարակել

Ընտանյոք հանդերձ մեկնել է Բուդապեշտ

Կապանը և Իրանի քաղաքներն ապագայում իրար կկապվեն ուղիղ չվերթերով

Արեգակի վրա X ամենաբարձր դասի հզոր բռնկում է տեղի ունեցել