Ուրբաթ օրվա վաղ ժամերին ամբողջ աշխարհում մարդիկ ականատես եղան հազվագյուտ աստղագիտական երևույթի. լուսնի ամբողջական խավարում, որը Լուսինը դարձրեց կտրուկ կարմիր գույն: Երևույթը տեսանելի էր Ամերիկայում, Խաղաղ և Ատլանտյան օվկիանոսների վրայով, ինչպես նաև Եվրոպայի և Աֆրիկայի արևմտյան մասերում։ Այս մասին հայտնում է Agence France-Presse (AFP) գործակալությունը։
Լուսնի խավարումը տեղի է ունենում, երբ Արևը, Երկիրը և Լուսինը հավասարեցված են, ինչի հետևանքով Երկրի ստվերը ծածկում է Լուսինը: Այնուամենայնիվ, Լուսինը ամբողջությամբ չի անհետացել մթության մեջ, փոխարենը այն փայլել է կարմրավուն երանգով:
Մեծ Բրիտանիայի Նոթինգհեմ Թրենտ համալսարանի աստղագետ Դենիել Բրաունի խոսքով, դա բացատրվում է նրանով, որ արևի լույսը, անցնելով Երկրի մթնոլորտով, ցրվում է և ստանում կարմիր երանգներ, ինչպես երկինքը դառնում է վարդագույն կամ կարմիր արևածագի և մայրամուտի ժամանակ: Որքան շատ փոշին և ամպերը մթնոլորտում, այնքան ավելի հագեցած է Լուսնի կարմիր գույնը:
Խավարումը տևել է մոտ վեց ժամ, իսկ ընդհանուր փուլը, երբ Լուսինն ամբողջությամբ գտնվում էր Երկրի ստվերում, տևել է մեկ ժամից մի փոքր ավելի:
Երևույթն անվանվել է «արյունոտ լուսին»՝ ի պատիվ բնիկ ամերիկացիների մարտի լիալուսնի ավանդական անվանումներից մեկի։ Մինչդեռ Բրաունը խոստովանեց, որ իրեն դուր չի գալիս «արյունոտ լուսին» տերմինը, քանի որ այն կապված է դատաստանի օրվա սնահավատության հետ, որոշ մշակույթներ լուսնի խավարմանը այլ կերպ են դիտարկում: Աֆրիկյան որոշ ավանդույթներում խավարումը խորհրդանշում էր Արեգակի և Լուսնի միջև հակամարտությունը, որը կարող էր լուծվել միայն Երկրի վրա գտնվող մարդկանց համատեղ ջանքերով: Բրաունն այն անվանել է «միասնության ոգեշնչող պատմություն»:
Սա լուսնի առաջին ամբողջական խավարումն է 2022 թվականից ի վեր, սակայն հաջորդը սպասվում է այս տարվա սեպտեմբերին։ Բացի այդ, ամսվա վերջին դիտորդները կկարողանան տեսնել Արեգակի մասնակի խավարում՝ մարտի 29-ին Լուսինը մասամբ կծածկի Արեգակը։ Երևույթը տեսանելի կլինի Արևելյան Կանադայում, Եվրոպայի որոշ մասերում, Ռուսաստանի հյուսիսում և հյուսիսարևմտյան Աֆրիկայում: Աստղագետները զգուշացնում են, որ անզեն աչքով արևի խավարմանը նայելը վտանգավոր է՝ անհրաժեշտ է օգտագործել հատուկ ակնոցներ կամ պրոյեկցիոն սարքեր։
Թարգմանությունը՝ Մանուել Թամազյանի
