Euromedia24 on Play Store Euromedia24 on App Sore
BNB

$639.52

BTC

$82770

ADA

$0.704288

ETH

$1892.25

SOL

$124.28

21 °

Yerevan

2 °

Moscow

27 °

Dubai

9 °

London

12 °

Beijing

7 °

Brussels

2 °

Rome

8 °

Madrid

BNB

$639.52

BTC

$82770

ADA

$0.704288

ETH

$1892.25

SOL

$124.28

21 °

Yerevan

2 °

Moscow

27 °

Dubai

9 °

London

12 °

Beijing

7 °

Brussels

2 °

Rome

8 °

Madrid

Ի՞նչ է COP-ը:

COP-ը վերաբերում է կլիմայի փոփոխության վերաբերյալ ՄԱԿ-ի տարեկան համաժողովին: Նրա 29-րդ հանդիպումը՝ COP29, նախատեսվում է սկսել 2024 թվականի նոյեմբերի 11-ին, Բաքվում, Ադրբեջան:

COP-ը տարեկան հանդիպում է, որտեղ Միավորված ազգերի կազմակերպության անդամ երկրները հավաքվում են՝ գնահատելու առաջընթացը կլիմայի փոփոխության հետ կապված և մշակում են կլիմայական գործողությունների պլան՝ ՄԱԿ-ի ԿՓՇԿ ուղեցույցների շրջանակներում: (Հանդիպումների պաշտոնական անվանումն է Կլիմայի փոփոխության մասին ՄԱԿ-ի շրջանակային կոնվենցիայի կողմերի կոնֆերանս կամ ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության կոնֆերանսը:) Առաջին COP-ն անցկացվել է Բեռլինում 1995 թվականին: Անցյալ տարվա COP28-ը տեղի է ունեցել Դուբայում:

COP որոշումները ցույց են տալիս համաշխարհային կոնսենսուսի մակարդակ: Դա պայմանավորված է նրանով, որ ՄԱԿ-ի համակարգում խոշոր և հզոր երկրները, ինչպիսիք են Միացյալ Նահանգները և Ռուսաստանը, ունեն ձայնի նույն իրավունքը, ինչ փոքր կղզիները, ինչպիսիք են Վանուատուն կամ Սան Տոմեն և Պրինսիպը: Բացի այդ, որոշումները կայացվում են միայն կոնսենսուսով: ՄԱԿ-ի անդամ երկրները ներկայացուցիչներ են ուղարկում բանակցություններին մասնակցելու համար։ Դիտորդ կազմակերպությունները նաև պատվիրակներ են ուղարկում, և ոլորտի ներկայացուցիչներ և լոբբիստներ նույնպես մասնակցում են: Բայց նախքան COP-ի մեջ ավելի խորանալը, ներառյալ նրա հաղթանակներն ու մարտահրավերները, և ինչ սպասել այս տարվա համաժողովից, եկեք որոշ նախապատմություն ներկայացնենք:

Ի՞նչ է 1,5° ուղին:

Արդյունաբերական հեղափոխությունից հետո գլոբալ մակերեսի միջին ջերմաստիճանը բարձրացել է մոտ 1,2°C-ով։ Գիտնականների մեծամասնությունը համաձայն է, որ 1,5°C-ով բարձրացումը այն շեմն է, որից հետո կլիմայի փոփոխության հետևանքները կլինեն ամենավտանգավորն ու անդառնալիությունը: 1,5° ուղին գլոբալ ջերմաստիճանի միջին աճն այդ մակարդակից ցածր պահելու ծրագիր է: 2021թ.-ին COP26-ում կառավարությունները համաձայնեցին կենտրոնանալ 1,5° ուղու վրա, այլ ոչ թե 2015-ին Փարիզի համաձայնագրով հաստատված ավելի քիչ խիստ 2° ուղու վրա: Գլոբալ տաքացումը մինչև 1,5°C սահմանափակելու համար գլոբալ տնտեսության յուրաքանչյուր հատված պետք է արագ ածխաթթուացնել: Բազմաթիվ ընկերություններ, երկրներ և կազմակերպություններ խոստացել են առաջիկա տարիներին ածխաթթվայնացնել կամ զուտ զրոյական անցում կատարել:

Ի՞նչ են Կիոտոյի արձանագրությունը և Փարիզի համաձայնագիրը:

Կիոտոյի Արձանագրությունը, որը վավերացվել է 1997 թվականին, կարևոր միջազգային պայմանագիր էր, որը ստորագրող երկրները համաձայնեցին նվազեցնել ջերմոցային գազերի արտանետումները՝ կանխելու մարդու միջամտությունը բնական կլիմայի վրա: Պայմանագիրը, որը COP3-ի արդյունքն էր, COP-ի հանդիպումների ամենակարևոր արդյունքներից մեկն էր: 2012 թվականին պայմանագիրը երկարաձգվել է մինչև 2020 թվականը։

Փարիզի համաձայնագիրը, որը նաև հայտնի է որպես Փարիզի կլիմայի համաձայնագիր, միջազգային պայմանագիր է, որը բանակցվել է 2015 թվականին COP21-ում: Փարիզում մասնակիցները պայմանավորվել են սահմանափակել գլոբալ ջերմաստիճանի բարձրացումը մինչև 2°C՝ միաժամանակ ջանքեր գործադրելով 1,5°C-ի սահմաններում մնալու համար: Համաձայնագրի համաձայն՝ յուրաքանչյուր երկիր պետք է հետևի, գրանցի և զեկուցի իր ածխածնի արտանետումները և դրանք նվազեցնելու և փոխհատուցելու իր ջանքերը:

Ի՞նչ տեղի ունեցավ վերջին COP-ում:
COP28-ը, որն անցկացվել է Դուբայում 2023 թվականին, նշանակալից պահ էր։ COP28-ին ներկա McKinsey-ի պատվիրակները զեկուցեցին ածխաթթվացման ուղղությամբ առաջընթացի մասին: Սակայն շատ ավելի մեծ հավակնություն է անհրաժեշտ, որպեսզի սահմանափակվի տաքացումը մինչև 1,5°C:

COP28-ի պատվիրակները խոստացել են անդամ երկրների անունից. COP28-ում տրված էներգետիկայի հետ կապված խոստումների ամբողջական կատարումը կհանգեցնի նրան, որ 2030 թվականին ջերմոցային գազերի գլոբալ արտանետումները կլինեն մոտ չորս մետրային գիգատոնից պակաս, քան կակնկալվեր առանց այդ խոստումների:

Այստեղ երկու մարտահրավեր կա. Նախ, անդամ երկրները պետք է իրենց նպատակներին հասնելու համար խոստումները վերածեն չափելի գործողությունների: Նաև չորս մետրիկ գիգատոնները այնքան էլ մոտ չեն տաքացումը մինչև 1,5°C սահմանափակելու համար; Այս նպատակին հասնելու համար անհրաժեշտ են կրճատումներ՝ ընդհանուր 22 գիգատոն:

COP28-ը ավարտվեց այն բանով, որը հայտնի դարձավ որպես ԱՄԷ կոնսենսուս: Այս համաձայնագրի մի մասը ներառում էր «էներգետիկ համակարգերում բոլոր հանածո վառելիքներից հրաժարվելու նպատակը՝ արդար, կանոնակարգված և արդարացիորեն, այս կրիտիկական տասնամյակում, որպեսզի հնարավորություն ընձեռվի աշխարհին հասնել զուտ զրոյական արտանետումների մինչև 2050 թվականը, համահունչ գիտություն»։ Այս նախադասությունը ուշագրավ է, քանի որ առաջին անգամ է, որ «հանածո վառելանյութեր» արտահայտությունը հիշատակվում է COP համաձայնագրում: Համաձայնագիրը պարտավորեցնող չէր, և 19 երկրներ պարտավորվել են ֆինանսավորել կլիմայի կորուստներն ու վնասները մեղմելու համաձայնագիրը՝ 792 միլիոն դոլարի խոստումով:

COP28-ը ներկայացրեց առաջին համաշխարհային ֆոնդը, որը տրամադրեց առաջընթացի համապարփակ գնահատականը Փարիզի համաձայնագրից հետո: Հավաքագրման նպատակն է համապատասխանեցնել ջանքերը կլիմայական գործողությունների ուղղությամբ, ներառյալ առաջընթացի բացերը վերացնելու միջոցառումները:

Որո՞նք էին COP28-ի հիմնական արդյունքները:

Ելնելով COP28-ի գործադիր ղեկավարների, կառավարության ղեկավարների և պաշտոնական պատվիրակների հետ մեր զրույցներից՝ ահա առաջնորդների համար տասը կարևոր առաջարկներ՝ օգնելու արագացնել առաջընթացը դեպի զուտ զրոյական անցում և հասնել էներգետիկ կայունության.

Զուտ զրոը մնում է կազմակերպչական սկզբունք մասնավոր հատվածի ղեկավարների համար, որոնք գրեթե բոլորն էլ գիտակցում են կլիմայական գործողությունների արագացման անհրաժեշտությունը:
Աշխարհը պետք է զուգահեռաբար աշխատի երկու էներգետիկ համակարգ՝ արագորեն մեծացնելով զրոյական/ցածր ածխածնային համակարգը: . .
. . . միևնույն ժամանակ ածխաթթվայնացնելով գոյություն ունեցող էներգետիկ համակարգը:
Մեթանը արտանետումների նվազեցման ջանքերի կարևոր կետն է: Հաջորդ քայլը այս կենտրոնացումը չափելի գործողության վերածելն է:
Ֆինանսական համակարգը ինտեգրում է զուտ զրոյին ֆինանսավորման նոր պարտավորությունների և մեխանիզմների հետ, սակայն 41 տրիլիոն դոլար ֆինանսավորման բացը մնում է:
Առկա են զուտ զրոյական արտանետումների հասնելու համար անհրաժեշտ տեխնոլոգիաները: Խնդիրը տեղակայումն արագացնելն է, ներառյալ նոր կանաչ բիզնեսների կառուցումը:
Ծանր արտանետումների ոլորտները, ինչպիսիք են էներգետիկան, տրանսպորտը և արդյունաբերությունը, տեղակայում են կապիտալ և արագացնում իրենց ուղին դեպի ածխաթթուացում:
Միայն կլիմայի վերաբերյալ գործողությունները բավարար չեն՝ առանց բնության և մոլորակների այլ սահմանների անդրադառնալու:

Հարմարվողականությունն այժմ կարևոր բաղադրիչ է կլիմայական գործողությունների համար, երբ երկրներն ու ընկերությունները սկսում են գործողություններ ձեռնարկել առողջության, ջրի, սննդի և բնության վերաբերյալ:
Կան քայլեր, որոնք առաջնորդները կարող են ձեռնարկել՝ արագացնելու առաջընթացը և արժեք ստեղծելու զուտ զրոյական անցման ժամանակ: Գործողություններից մեկը կլիմայական տեխնոլոգիաների և նոր կանաչ բիզնեսների հիպերմասշտաբային հզորացումն է՝ ստեղծելով նորարարություններ, որոնք կարող են օգնել ավելի մատչելի դարձնել անցումը:

Ի՞նչ սպասել COP30-ին:

COP30-ը տեղի կունենա 2025 թվականի նոյեմբերին Բրազիլիայի Բելեմ քաղաքում:

Լրահոս

Իսրայելը միջնորդներին տեղեկացրել է Գազայում հրադադարից հրաժարվելու մասին
Արցախցիները կառավարության առջև բողոքի ակցիա են իրականացնում (տեսանյութ)
404 պաղեստինցի է զոհվել Գազայում վերսկսված մարտերից հետո
Ադրբեջանի ապատեղեկատվության տարածումը գոնե այս պահին չունի սադրանքի նպատակ․ Բադալյան
Թրամփը կարող է Ղրիմը ճանաչել որպես Ռուսաստանի տարածք (տեսանյութ)
Աֆղանստանում թալիբները կանանց արգելել են հեռարձակվել ռադիոյով
Դեղորայքային անվտանգության հետ կապված խնդիրները մնացել են լուսանցքից դուրս․ Անուշ Պողոսյանն ահազանգում է
ՊՆ-ից արձագանքել են Գյումրիի նախընտրական քարոզարշավում բանակի և սպաների ներգրավման մասին հրապարակումներին
#ՈւՂԻՂ. Խարդախության զոհ դարձած քաղաքացիները բողոքի ակցիա են իրականացնում (տեսանյութ)
Պեսկով. Պուտինի և Թրամփի զրույցը կտևի այնքան, որքան անհրաժեշտ է
ԵՄ խորհուրդը հավանություն է տվել Մոլդովային բարեփոխումների համար գրեթե 2 միլիարդ եվրոյի տրամադրմանը
Իսրայելն ու «Համաս»-ը կրկին մարտի դաշտում․ Գազայի հատվածը ենթարկվել է նոր հարվածների (տեսանյութ)
Հայաստանը կմասնակցի Լայպցիգի գրքի ցուցահանդեսին
Կոռեկտ արտահայտվե՛ք, մեր երկրի ղեկավարի մասին եք խոսում․ Բեգոյանը՝ լրագրողին
«Ազատություն» ռադիոկայանի ապագայի հարցը Եվրամիության ԱԳ նախարարաների հավաքի օրակարգում է (տեսանյութ)
«Նվարդիկ ջան, քեզ հարգում եմ», «Նվարդիկ չի, տիկին Փոստանջյան, ես Ձեզ Զարուհիկ չեմ ասում» (տեսանյութ)
Եգիպտոսը Իսրայելի գործողությունները Գազայի հատվածում անվանել է հրադադարի համաձայնագրի «բացահայտ խախտում»
ԵՄ-ի ռազմականացման կողմնակից առաջնորդները չպետք է խաթարեն բանակցությունները. Սիյարտո
Լիտվան ՌԴ հետախուզությանը մեղադրում է IKEA խանութի պահեստի հրկիզումը կազմակերպելու մեջ (տեսանյութ)
Պուտինի մասին Ֆինլանդիայի նախագահի հայտարարությունը զայրույթ է առաջացրել Արևմուտքում

Լրացուցիչ նորություններ

...

Իսրայելը միջնորդներին տեղեկացրել է Գազայում հրադադարից հրաժարվելու մասին

404 պաղեստինցի է զոհվել Գազայում վերսկսված մարտերից հետո

Թրամփը կարող է Ղրիմը ճանաչել որպես Ռուսաստանի տարածք (տեսանյութ)

Աֆղանստանում թալիբները կանանց արգելել են հեռարձակվել ռադիոյով

Պեսկով. Պուտինի և Թրամփի զրույցը կտևի այնքան, որքան անհրաժեշտ է

ԵՄ խորհուրդը հավանություն է տվել Մոլդովային բարեփոխումների համար գրեթե 2 միլիարդ եվրոյի տրամադրմանը

Իսրայելն ու «Համաս»-ը կրկին մարտի դաշտում․ Գազայի հատվածը ենթարկվել է նոր հարվածների (տեսանյութ)

«Ազատություն» ռադիոկայանի ապագայի հարցը Եվրամիության ԱԳ նախարարաների հավաքի օրակարգում է (տեսանյութ)

Եգիպտոսը Իսրայելի գործողությունները Գազայի հատվածում անվանել է հրադադարի համաձայնագրի «բացահայտ խախտում»

ԵՄ-ի ռազմականացման կողմնակից առաջնորդները չպետք է խաթարեն բանակցությունները. Սիյարտո

Լիտվան ՌԴ հետախուզությանը մեղադրում է IKEA խանութի պահեստի հրկիզումը կազմակերպելու մեջ (տեսանյութ)

Պուտինի մասին Ֆինլանդիայի նախագահի հայտարարությունը զայրույթ է առաջացրել Արևմուտքում

Սիբիգա. Ուկրաինան հուսով է վերջ դնել հակամարտությունը 2025 թվականին

Առաջիկա 1-2 ամսում Թրամփի վարչակազմը պետք է որոշի 907-րդ բանաձևի ճակատագիրը (տեսանյութ)

Ուկրաինայի ԱԳՆ-ն հայտարարել է հակամարտությունը դադարեցնելու Կիևի պատրաստակամության մասին

Պուտինն ու Թրամփը կքննարկեն հարաբերությունների կարգավորման հարցեր. Կրեմլ

Թրամփի վարչակազմը դիտարկում է Ղրիմը ռուսական տարածք ճանաչելու հնարավորությունը (տեսանյութ)

Բալթյան երկրները կոչ են արել դուրս գալ հակահետևակային ականներն արգելող կոնվենցիայից

Թրամփի հետ զրույցից հետո Պեսկովը պատասխանել է Պուտինի ելույթի մասին հարցին

ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղարն արձագանքել է Գազայի հատվածին Իսրայելի օդային հարվածներին