Euromedia24 on Play Store Euromedia24 on App Sore
BNB

$593.13

BTC

$83866

ADA

$0.735245

ETH

$1917.24

SOL

$132.78

14 °

Yerevan

2 °

Moscow

31 °

Dubai

3 °

London

4 °

Beijing

1 °

Brussels

18 °

Rome

3 °

Madrid

BNB

$593.13

BTC

$83866

ADA

$0.735245

ETH

$1917.24

SOL

$132.78

14 °

Yerevan

2 °

Moscow

31 °

Dubai

3 °

London

4 °

Beijing

1 °

Brussels

18 °

Rome

3 °

Madrid

Անանյան. Երկրի տնտեսական կյանքի խաթարումը կամ կոլապսը կարող է հանգեցնել պետության փլուզման վտանգի


«Թույլ քաղաքական ենթակառուցվածքի առկայության և արդյունավետ կառավարման համակարգի բացակայության պայմաններում երկրի տնտեսական կյանքի խաթարումը կամ կոլապսը կարող է հանգեցնել ոչ միայն սոցիալական և քաղաքական խնդիրների, այլև՝ պետության փլուզման վտանգի».,գրում է ՊԵԿ նախկին նախագահ Դավիթ Անանյանն ու մանրամասնում.

«Ներքոթվարկյալ որոշ գործոնների ու ցուցանիշների վերլուծությունը վկայում է մեր երկրի տնտեսության հնարավոր խոցելիության և երկարաժամկետ տնտեսական ու քաղաքական ապագայի երաշխիքների բացակայության մասին։

1. ՀՆԱ-ում ոչ արտահանելի հատվածի գերակայություն՝ ներքին սահմանափակ համախառն սպառման պայմաններում․ ՀՆԱ-ի կառուցվածքում տնտեսական աճ ապահովող ոլորտները ներքին սպառման բավարարմանն ուղղվածություն ունեցող՝ ոչ արտահանելի ոլորտներն են (առևտուր, ծառայություններ, շինարարություն և այլն):
Ներքին սպառման ցածր մակարդակը փոքր և ոչ բարձր գնողունակությամբ բնակչություն ունեցող երկրում սահմանափակում է շուկան և տնտեսական աճի հնարավորությունները։ Նման իրավիճակը տնտեսությունը դարձնում է անկայուն և ներքին և արտաքին ցնցումներին չդիմակայող:

2. Զարգացած արդյունաբերության բացակայություն․ Տնտեսության «ավանդական» արտահանելի հիմնական ոլորտը հանքարդյունաբերությունն է, որը կազմում է ՀՆԱ-ի 3-4%-ը։ Միևնույն ժամանակ, մշակող արդյունաբերությունը կազմում է ՀՆԱ-ի 11-13%-ը, որի զարգացման տեմպերը հիմնականում կախված են արտաքին գործոններից, մասնավորապես՝ վերաարտահանման ժամանակավոր հնարավորություններից։ Արդյունաբերական թերզարգացած բազայի, վերաարտահանման գործոնի և «հանքահումքային» արտահանման առկայությունը մեծացնում են հումքի համաշխարհային գների տատանումներից կախվածությունն ու խոցելիությունը՝ միաժամանակ վկայելով ներքին արտադրության թուլության մասին։

3. Արտաքին առևտրական բացասական հաշվեկշիռ․ 2024թ․ ութ ամսվա կտրվածքով արտաքին առևտրի բացասական հաշվեկշիռը կազմել է 2․3 մլրդ ԱՄՆ դոլար։ Արտաքին առևտրի զգալի դեֆիցիտը վկայում է երկրի՝ ներմուծումից կախվածության մասին և, խոշոր հաշվով, հանգեցնում է արտարժութային պահուստների արտահոսքի, ինչը մեծացնում է ֆինանսական ռիսկերը։

4. Պարտքի բարձր մակարդակ․ Պետական պարտքը 2024թ․ օգոստոսի վերջի դրությամբ կազմում է 12․5 մլրդ ԱՄՆ դոլար կամ ՀՆԱ-ի 51%-ը (կանխատեսվում է, որ 2027թ. Ավարտին այն կաճի մինչև 55%): ՀՆԱ-ի նկատմամբ պետական պարտքի բարձր մակարդակը վկայում է զգալի պարտքային բեռի առկայության մասին, որը սահմանափակում է ենթակառուցվածքների զարգացման և սոցիալական ծրագրերում ներդրումների հնարավորությունները:

5. Հետազոտության և զարգացման (R&D) և տեխնոլոգիական առաջաընթացի մեջ ցածր ներդրումներ․ Մեր երկրում R&D  և տեխնոլոգիական զարգացման մեջ ներդրումների մակարդակը չափազանց ցածր է, ինչը սահմանափակում է տնտեսության նորարարական ներուժը և մրցունակությունը՝ բացասաբար ազդելով երկարաժամկետ աճի հեռանկարների վրա:

6. Տնտեսության դիվերսիֆիկացիայի շատ ցածր մակարդակ․ «Որակական» իմաստով տնտեսության դիվերսիֆիկացիա, ըստ էության, գոյություն չունի։ Դիվերսիֆիկացիայի բացակայությունը մեծացնում է տնտեսության՝ մի քանի հիմնական ոլորտներից կախվածության հետ կապված ռիսկերը: Նման դիվերսիֆիկացիայի բացակայությունը տնտեսությունը դարձնում է ավելի զգայուն արտաքին և ներքին ցնցումների նկատմամբ։

7. Անորակ պետական կառավարում և ինստիտուտներ․ Պետական ինստիտուտների և պետական կառավարման որակը չափազանց ցածր է, ինչը ազդում է երկրի ներքին զարգացումը պահպանելու և արտաքին ցնցումներին դիմակայելու ունակության վրա: Թույլ պետական ինստիտուտները սահմանափակում են տնտեսական քաղաքականության արդյունավետությունը և մարտահրավերներին արձագանքելու և կայունությունը պահպանելու գործընթացը կառավարելու կարողությունը:Այսպիսով, մեր երկրի տնտեսությունը խոցելի է ներքին սահմանափակ շուկայի, ներմուծումից և պարտքային մեծ կախվածության, թույլ արդյունաբերական բազայի և տեխնոլոգիաների ոլորտում ցածր ներդրումների պատճառով։ Հետազոտության և զարգացման (R&D) ներդրումների ցածր մակարդակը և տնտեսության «որակական» դիվերսիֆիկացիայի բացակայությունը սահմանափակում են երկարաժամկետ կայուն աճի հնարավոր աղբյուրները:

Քաղաքական անկայունության պայմաններում պետական պարտքի բարձր մակարդակը և կառավարման վատ որակը կարող են հանգեցնել տնտեսական և սոցիալական կոլապսի, ինչն իր հերթին ռիսկեր է ստեղծում ոչ միայն քաղաքական կայունության, այնպես էլ՝ պետության ապագայի համար»։

Լրահոս

Արտակ Բեգլարյանը զգուշացնում է ՀՀ իշխանություններին և հատկապես Նիկոլ Փաշինյանին դատի ենք տալու
Կարևոր
Ովքեր են մատնել ընդդիմադիր պատգամավոր Գառնիկ Դանիելյանին
Խորվաթիան ողջունել է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության խաղաղության համաձայնագրի շուրջ բանակցությունների ավարտը
Իտալիան, Հունաստանը, Լեհաստանը և Բրազիլիան ողջունել են ՀՀ-ի և Ադրբեջանի խաղաղության համաձայնագրի նախագծի շուրջ ընթացող բանակցությունների ավարտը
Մոսկվայում ձերբակալել են Ինտերպոլի կողմից հետախուզվող հանցագործի
ՌԴ Վոլգոգրադի մարզի վրա ԱԹՍ-ների զանգվածային հարձակում է տեղի ունեցել
Երևանում ձերբակալված Թուրքիայի քաղաքացին իրեն պահել է այնպես, ինչպես տերը՝ ծառաների հետ
Կարևոր
Փարաքարի ՏԻՄ ընտրություններում ով է առաջատարը
Նավթի գներն աճել են
Իտալիայում վտանգի կարմիր մակարդակ է հայտարարվել
Կարևոր
Հերթական փորձանքը կառավարության կողմից
Ովքեր են գործ տվել Գառնիկ Դանիելյանի վրա
Երևանում հյուրանոցում Թուրքիայի քաղաքացին հայհոյել և անհարգալից պահվածք է դրսևորել․ նա ձերբակալվել է
Կարևոր
ՈւՂԻՂ. Բագրատ Սրբազանի զրույցը ժողովրդի հետ
ԱՄԷ-ն ողջունում է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի բանակցությունների ավարտը
Արցախի բնակիչ Վերա Աղասյանի մարմինը տեղափոխելու հարցը դեռ որոշված չէ․ ԱԱԾ․ Sputnik
Կարևոր
«Արմենիա» ԲԿ-ի ծննդատուն է տեղափոխվել 40 օրական տղայի մարմին․ Shamshyan
Մինչ դուք զբաղված էիք իբր «խաղաղության» պայմանագրով, իշխանությունները 750 մլն դոլարով ավելացրին ՀՀ պետական պարտքը. Հրայր Կամենդատյան
Իշխանության անբարո դիմագիծը նոր չէ, Բաքվի դեմ հայցերի հետքաշման ներքո մարդկային ճակատագրերի հարց կա. Տիգրան Աբրահամյան
Այս ամենի հեղինակները գյումրեցիներից նորից իշխանություն են ուզում. Էդգար Ղազարյանը հիշեցնում է

Լրացուցիչ նորություններ

...

Կառավարությունն իր վրա կվերցնի գյուղտնտեսությունների ապահովագրման ռիսկերի մեղմման զգալի մասը.Պապոյան (տեսանյութ)

Հայաստանը պաշտոնապես իրավունք է ստացել ձուկ և ձկնամթերք արտահանել ԵՄ երկրներ (տեսանյութ)

Կառավարությունը մերժեց ֆիզիկական անձանց եկամուտների հայտարարագրման համակարգի չեղարկման առաջարկությունը

Նոր որոշում՝ անհուսալի վարկեր ունեցող անձանց համար

«Տղամարդու իդեալ» տեսակի խմորեղենի նմուշում հայտնաբերվել են աղիքային ցուպիկի խմբի մանրէներ

Գյուղապահովագրությունը ձախողվել է, գործադիրն այս տարի 70-80% իր վրա կվերցնի բեռը․ նախարար (տեսանյութ)

ՀՀ-ն հերթական անգամ բացասական սալդո է արձանագրում Վրաստանի հետ էլեկտրաէներգիայի առևտրի ոլորտում

Արտաքին առևտրի ծավալների էական կրճատում կլինի նաև հաջորդ ամիսների ընթացքում․ տնտեսագետ

ՊԵԿ-ը մանրամասներ է հայտնել էլեկտրամոբիլների մաքսատուրքի արտոնության քվոտայի մնացորդի վերաբերյալ

Բանկը տրամադրել է 8 մլն 560 հազար դրամ առանց ֆիզիկական ներկայության. քաղաքացին խնդրի առաջ է կանգնած (տեսանյութ)

Առաջիկայում ՀՀ տնտեսական ակտիվության էապես ավելի ցածր տեմպեր կլինեն, քան 2024-ին․ «Լույս» հիմնադրամ

Համաձա՞յն եք երկրի ղեկավարի այն պնդման հետ, որ ՀՀ-ում միջին աշխատավարձը գնաճին գերազանցում է տասնյակ անգամներով. տնտեսագետ

Կառավարությունը 150 մլն դոլարի բյուջետային վարկ կտա «Լիդիան Արմենիային»՝ Ամուլսարը շահագործելու համար

Գնաճը 2018–ի նկատմամբ եղել է 25.3 %․ աշխատավարձի աճը մոտ 40 %-ով ավել է, քան գնաճը․ Փաշինյան (տեսանյութ)

2024 –ին արձանագրվել է ՀՆԱ–ի 5.9 % աճ, աշխատատեղերի թիվը 2018–ի համեմատ աճել է 36.6 %–ով․ Փաշինյան (տեսանյութ)

Պետական բյուջեից խոշոր գումար է հատկացվել, վարչապետի աշխատակազմի սոցցանցի էջերը զարգացնելու համար

Ցորենի ցանքատարածությունները կրճատվել են. ի՞նչ խնդիրների առաջ են կանգնելու գյուղացիները (տեսանյութ)

Կենսաթոշակային ֆոնդերի շահառուները հնարավորություն ունեն ընտրություն կատարել գործող ֆոնդերի միջև. Ծովինար Վարդանյան

ՀՀ արտաքին պարտքը 5 մլրդ 962 մլն դոլար է, ոչ թե 12 միլիարդ դոլար. Գևորգ Պապոյան (տեսանյութ)

Տարեցն իր թոշակն ամբողջությամբ պետք է վճարի գույքահարկ, որպեսզի կարողանա ապրել կենտրոնի իր բնակարանում. Թադևոս Ավետիսյան (տեսանյութ)