Euromedia24 on Play Store Euromedia24 on App Sore
BNB

$659.85

BTC

$108818

ADA

$0.59674

ETH

$2613.19

SOL

$152.77

29 °

Yerevan

31 °

Moscow

38 °

Dubai

23 °

London

33 °

Beijing

21 °

Brussels

22 °

Rome

29 °

Madrid

BNB

$659.85

BTC

$108818

ADA

$0.59674

ETH

$2613.19

SOL

$152.77

29 °

Yerevan

31 °

Moscow

38 °

Dubai

23 °

London

33 °

Beijing

21 °

Brussels

22 °

Rome

29 °

Madrid

«Շուշին հանդիսանում է հայ ժողովրդի քաղաքակրթական ժառանգության անբաժանելի մասը»


ՀՀ ԳԱԱ Պատմության իստիտուտի Արցախի պատմամշակութային ժառանգության և արդի քաղաքական զարգացումների գիտական խմբի և Հայկական լեռնաշխարհի մշակութային ժառանգության օմբուդսմենի գրասենյակի համատեղ հայտարարություն են տարածել.

«Շուշին, որպես Արցախի և ընդհանրապես Հարավային Կովկասի կարևորագույն պատմամշակութային և քաղաքակրթական կենտրոններից մեկը, բնակեցված է եղել դեռևս հնագույն ժամանակներից։ Իր պատմության ընթացքում Շուշին դարձավ հայ ժողովրդի ազգային, հոգևոր և մշակութային ինքնության կերտման առանցքային կենտրոններից մեկը։ Քաղաքի աշխարհագրական դիրքը՝ բարձունքի վրա, նպաստեց ոչ միայն նրա ռազմական կարևորության, այլև՝ մշակութային և կրթական կենտրոն դառնալուն։

Շուշիի դերը և նշանակությունը

• Բերդաքաղաքը, որպես Հայոց պետականության և հայ ժողովրդի անվտանգային համակարգի կարևոր բաղադրիչ։

Դեռևս վաղ միջնադարից Շուշին կարևոր դերակատարություն է ունեցել Մեծ Հայքի տարածքում հայակական պետական միավորների անվտանգության պահպանման, իսկ ուշ միջնադրարում՝ հայ ժողովրդի ազգային -ազատագրական պաքարի կազմակերպման գործում:

• Մշակութային կենտրոն. 19-րդ դարի վերջից Շուշին դարձավ Հարավային Կովկասի խոշորագույն մշակութային կենտրոններից մեկը։ Այստեղ գործել են թատրոններ, տպարաններ, հրատարակվել են թերթեր և գրքեր, ձևավորվել է հայկական մշակույթի ինքնատիպ հոսք, որը միավորում էր ժողովրդական և դասական արվեստը։

• Կրթության կենտրոն. քաղաքում հիմնադրվել են բազմաթիվ հայկական դպրոցներ, գիմնազիաներ, ուսումնական հաստատություններ, որոնք նպաստել են հայ մտավորականության ձևավորմանը։

• Հոգևոր կենտրոն. Սուրբ Ամենափրկիչ Ղազանչեցոց տաճարը դարձել է Արցախի և ամբողջ Կովկասի հայկական համայնքի հոգևոր խորհրդանիշներից մեկը։ Բացի այդ, Շուշիում գործել են բազմաթիվ եկեղեցիներ, որոնք արժեքավոր մշակութային հուշարձաններ են։

• Քաղաքական և հասարակական կենտրոն. Շուշին նաև եղել է հայկական քաղաքական և հասարակական կյանքի կիզակետ՝ նոր հասարակական միտումների և ազգային շարժումների ձևավորման վայր։

• Տնտեսական զարգացում. 19-րդ դարում Շուշին հայտնի էր զարգացած արհեստագործությամբ, առևտրով և արդյունաբերությամբ՝ իր շուկաներով և ձեռնարկություններով կարևոր տեղ զբաղեցնելով տարածաշրջանում։

Շուշին Արցախում և Կովկասում հայ ինքնության, կրթության և մշակույթի խորհրդանիշն էր և ունեցել է համամարդկային նշանակություն՝ հանդիսանալով համաշխարհային մշակույթի և քաղաքակրթության կարևոր բաղադրիչ։

Ադրբեջանի կողմից Շուշիի հայկական մշակութային ժառանգության համակարգված ոչնչացում և յուրացում

Արցախյան հակամարտության սրման և հատկապես 2020 թվականի պատերազմից հետո։ Ադրբեջանի իշխանությունները որդեգրել են Շուշիի հայկական պատմամշակութային ժառանգության համակարգված ոչնչացման և յուրացման քաղաքականություն, որը ներառում է հետևյալ ուղղությունները.

• Ֆիզիկական ոչնչացում և վնասում. Շուշիի հայկական եկեղեցիները և հուշարձանները ենթարկվել են վնասման և ավերման։ Մասնավորապես՝ 2020 թվականի հոկտեմբերին հրթիռակոծվել է Սուրբ Ամենափրկիչ եկեղեցին՝ պատճառելով ծանր վնասներ դրա ճարտարապետական ամբողջականությանը։

• Մշակութային յուրացում. հայկական ժառանգությունը ներկայացվում է որպես «աղվանական» կամ «ադրբեջանական քրիստոնեական» մշակույթ՝ նպատակ ունենալով ջնջել հայկական ինքնության հետքերը։ Այս գործընթացը հաճախ իրականացվում է եկեղեցիների վերանորոգման անվան տակ՝ հայկական դիմագիծը փոխարինելով «ադրբեջանական» տարրերով։

• Պատմության ռևիզիա. Շուշիի հայկական պատմությունը խեղաթյուրվում է, հայկական տեղանունները ադրբեջանացվում են, և հայկական մշակույթի վերաբերյալ տեղեկատվությունը վերացվում է պաշտոնական աղբյուրներից։

• Քաղաքային միջավայրի ձևափոխում. ավերվում են հայկական ոճի կառույցները՝ փոխարինվելով ադրբեջանական կամ իսլամական ճարտարապետական տարրերով՝ նպատակ ունենալով վերափոխել քաղաքի պատմական դիմագիծը։

• Միջազգային հանրության մոլորեցում և քարոզչություն. Շուշին միջազգային հարթակներում ներկայացվում է որպես «ադրբեջանական մշակույթի մայրաքաղաք», կազմակերպվում են միջոցառումներ և փառատոններ՝ շրջանցելով քաղաքի հայկական ինքնության մասին հիշատակումը։

Վերը նշված գործողությունները լիովին համապատասխանում են մշակութային ցեղասպանության սահմանումներին և միջազգային իրավունքի լուրջ խախտում են՝ հակասելով մասնավորապես 1954 թվականի «Մշակութային արժեքների պաշտպանության մասին» Հաագայի կոնվենցիային և ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մի շարք որոշումներին։

Այսպիսով՝ Շուշին հանդիսանում է հայ ժողովրդի քաղաքակրթական ժառանգության անբաժանելի մասը, որի դերը համամարդկային մշակույթի զարգացման մեջ չի կարելի թերագնահատել։ Ադրբեջանի կողմից իրականացվող համակարգված ոչնչացման և յուրացման գործողությունները վտանգում են ոչ միայն հայկական, այլև՝ ամբողջ մարդկության մշակութային ժառանգությունը։

ՀՀ ԳԱԱ Պատմության ինստիտուտի Արցախի պատմամշակութային ժառանգության և արդի քաղաքական զարգացումների գիտական խումբը և Հայկական լեռնաշխարհի մշակութային ժառանգության օմբուդսմենի գրասենյակը կոչ են անում միջազգային հանրությանը.

• Ակտիվ միջամտել Շուշիի հայկական մշակութային ժառանգության պահպանման, փաստագրման և վերականգնման ուղղությամբ,

• Ադրբեջանից պահանջել դադարեցնել ինչպես՝ Շուշիում, այնպես էլ՝

ողջ Արցախի տարածքում մշակութային ցեղասպամնական քաղաքականությունը,

• Սահմանել Ադրբեջանի նկատմամբ համապատասխան իրավական և քաղաքական պատասխանատվություն՝ միջազգային իրավունքին համահունչ»։

Լրահոս

Թուրքիայի նախագահական ընտրությունները կանցկացվեն 2028 թվականին
Այս իշխանությունները վախենում են բոլորից, բացի սեփական ժողովրդից. Մետաքսե Հակոբյան
Ստյուբ. Ուկրաինական հակամարտությունը, հավանաբար, չի ավարտվի մինչև ամռան վերջ
WP. Ռուբիոն չի պլանավորում կենտրոնանալ առևտրային բանակցությունների վրա ԱՍԵԱՆ-ի հանդիպման ժամանակ
Հուլիսի վերջին փաստաթուղթ կարող է տորագրվել․ կալանավորումներով պրոցեսներ են կասեցնում․ փաստաբան
Կարևոր
«Սահմանն անցավ»․ ՔՊ–ից արձագանքել են Հայր Ասողիկի հայտարարությանը
Գրոսի. Ատոմային էներգիայի միջազգային գործակալությունը (ԱԷՄԳ) կստուգի լեհական ԱԷԿ-ները՝ միջուկային զենքի մշակման նպատակով
Եվրահանձնաժողովը առաջարկել է ԵՄ երկրներին Ուկրաինայից զենք գնել վարկով
Օրբանը կոչ է արել ֆոն դեր Լայենին հրաժարական տալ Եվրահանձնաժողովի նախագահի պաշտոնից
Զենքի մատակարարումների վերականգնումը չի վկայում Թրամփի կողմից Կիևին լիակատար աջակցության մասին․ The Economist
Մերցը կարծում է, որ Ուկրաինայում հակամարտության կարգավորման դիվանագիտական ​​​​մեթոդները սպառվել են
Փաստացի բռնապետության պայմաններում ենք գործում և որևէ մեկս պաշտպանված չէ հարձակումներից
ՄԱԳԱՏԷ-ն չի տեսնում որևէ նշան, որ Իրանը պատրաստվում է միջուկային զենք ձեռք բերել
ՈՒՂԻՂ. Դատարանը քննում է Արթուր Սարգսյանի կալանքի միջնորդությունը
Չինաստանը պատասխանել է ֆոն դեր Լեյենի պահանջին՝ դադարեցնել Ռուսաստանին օգնությունը
Կարևոր
Փաշինյանը մեկնում է ԱՄԷ․ տեղի կունենա հանդիպում Ալիևի հետ
Առաքիչը, որը 133 հազար դոլարանոց տուն է գնել. Փաշինյանն ու Ալիեւը Դուբայում հանդիպելու են
Ձայնագրության մեջ կոնտեքստից կտրված բառեր են, ՔԿ նախագահն ասաց՝ մոնտաժված է, բոլորին են գաղտնալսում
Արաղչի. Իսրայելի և ԱՄՆ-ի հարձակումները Իրանի վրա սպառնում են Մերձավոր Արևելքի անվտանգությանը
Ուկրաինան հայտնել է անօդաչու թռչող սարքերի աննախադեպ հարձակման մասին

Լրացուցիչ նորություններ

...

Այս իշխանությունները վախենում են բոլորից, բացի սեփական ժողովրդից. Մետաքսե Հակոբյան

Հուլիսի վերջին փաստաթուղթ կարող է տորագրվել․ կալանավորումներով պրոցեսներ են կասեցնում․ փաստաբան

«Սահմանն անցավ»․ ՔՊ–ից արձագանքել են Հայր Ասողիկի հայտարարությանը

Փաստացի բռնապետության պայմաններում ենք գործում և որևէ մեկս պաշտպանված չէ հարձակումներից

ՈՒՂԻՂ. Դատարանը քննում է Արթուր Սարգսյանի կալանքի միջնորդությունը

Փաշինյանը մեկնում է ԱՄԷ․ տեղի կունենա հանդիպում Ալիևի հետ

Առաքիչը, որը 133 հազար դոլարանոց տուն է գնել. Փաշինյանն ու Ալիեւը Դուբայում հանդիպելու են

Ձայնագրության մեջ կոնտեքստից կտրված բառեր են, ՔԿ նախագահն ասաց՝ մոնտաժված է, բոլորին են գաղտնալսում

Փաշինյան-Եկեղեցի առճակատումը հանգեցնում է հայ ազգի բևեռացմանը․ AL Jazeera

Արթուր Սարգսյանի փաստաբանը միջնորդություն կներկայացնի դատարան

Հրայր սարկավագին մեղադրում են իշխանության զավթման նախապատրատության մեջ. նրա խոսքը մոնտաժել են

Հանրային շահը ոչ թե գերակայում է, այլ հանրային շահի բռնաբարություն է տեղի ունենում. փաստաբան

ՈՒՂԻՂ. Բագրատ Սրբազանի փաստաբանական խմբի ասուլիսը

Արթուր Սարգսյանը հայտնել է, թե որ դատարան է ուղարկվել գործը

Տեղի է ունեցել ՔՊ վարչության հերթական նիստը. Ի՞նչ հարցեր են քննարկվել

«Տաշիրը» մտահոգված է ՀԷՑ-ի գրասենյակում խուզարկությունների և քննչական գործողությունների ձևերով ու մասշտաբներով

Սկսվել է պրոքսի պատերազմ հայոց կրոնի դեմ. կհաղթենք մե՞նք՝ Աստծո ուժերը, թե՞ սրանք. Սերգեյ Շաքարյանց (տեսանյութ)

ՄԻՊ-ը՝ ընդդիմադիրների կալանավորման, Եկեղեցու շուրջ զարգացումների, Փաշինյանի գրառումների մասին

Անկախ ամեն ինչից՝ Արցախը մնում է Հայոց հայրենիքի մաս. Արման Մելիքյան

Էստեղ քաղաքական հարց չի, էստեղ մեր երկրի լինելիության հարցն է. Դանիելյան (տեսանյութ)