Euromedia24 on Play Store Euromedia24 on App Sore
BNB

$777.09

BTC

$118407

ADA

$0.812333

ETH

$3640.31

SOL

$189.28

27 °

Yerevan

19 °

Moscow

34 °

Dubai

16 °

London

29 °

Beijing

15 °

Brussels

25 °

Rome

17 °

Madrid

BNB

$777.09

BTC

$118407

ADA

$0.812333

ETH

$3640.31

SOL

$189.28

27 °

Yerevan

19 °

Moscow

34 °

Dubai

16 °

London

29 °

Beijing

15 °

Brussels

25 °

Rome

17 °

Madrid

Ադրբեջանը կեղծում է օկուպացված Դադիվանքի և Գանձասարի շուրջ պատմությունը

Monument Watch-ը ահազանգում է․

Պատմության կեղծարար Րիզվան Հուսեյնովը վերջերս այցելել է օկուպացված Արցախ և տեսանյութերի շարք նկարահանել Գանձասարի, Դադիվանքի և Ամարասի վանական համալիրներում (https://www.youtube.com/watch?v=UepIvPZPP10, https://www.youtube.com/watch?v=vq_FGVt-PC0): Հուսեյնովի կողմից հնչեցվել է ադրբեջանական քարոզչական հիմնական թեզը, ըստ որի՝ հայերը իբր աղճատել են այդ վանքերի պատմական տեսքը, հայացրել դրանք, վերափոխել: Այս թեզն, իհարկե, նոր չէ և հնչեցվում է վերջին չորս տարիներին և անընդհատ կրկնվում է ադրբեջանական գրեթե բոլոր լրատվամիջոցերում: 2024 թվականի սեպտեմբերին Հուսեյնովը որպես թիրախ էր ընտրել Արցախի առավել հայտնի երեք վանքերը՝ ցուցադրելով «հայերի պատճառած վնասները»:

Փաստորեն, մենք տեսնում ենք քարոզչական բնույթ ունեցող թեզի տեղայնացումը, տեղադրումը բուն հուշարձանի վրա, որտեղ ամեն մի դետալ դիտարկվում է հենց այս թեզի շրջանակում: Պատահական չէ Արցախի երեք առավել հայտնի ու հռչակավոր վանքերի ընտրությունը: Ադրբեջանական կողմի թիրախում այս վանքերը և հատկապես Գանձասարը և Ամարասը հայտնվեցին 2023 թվականի սեպտեմբերյան պատերազմից հետո, երբ Արցախն ամբողջությամբ օկուպացվեց և վերոհիշյալ Րիզվան Հուսեյնովը հատուկ անդրադարձ կատարեց այս հուշարձաններին (տես՝ Գանձասարի բռնայուրացումն սկսված է):Այս տեսանյութերից կարող ենք փաստել, որ Գանձասարի և Ամարասի վանական համալիրների տարածքը փակ է այցելությունների համար, մուտքերը կնքված են ու կողպած: Ակնառու է, որ ադրբեջանական կողմը հատուկ տեղ է տալիս այս վանքերին իրենց քարոզչության մեջ, բայց թույլ չի տալիս իր քաղաքացիներին այցելել դրանք:Այժմ անդրադառանք Հուսեյնովի կողմից Գանձասարի և Դադիվանքի տարածքում հնչեցված առանձին մտքերին: Գանձասարի վանքում (https://www.youtube.com/watch?v=UepIvPZPP10 ) Հույսենովը նշում է, որ եկեղեցու պատերին արտաքուստ գտնվող արձանագրություններն իբր ավելացվել են հայերի կողմից և այդ կեղծարարությունը կատարվել է վերջին հարյուր տարում:

Նշենք, որ Սբ. Հովհաննես-Մկրտիչ եկեղեցու և գավթի արտաքին ճակատներին կան նվիրատվական բնույթի տասնյակ արձանագրություններ, որոնք հսկայական ինֆորմացիա են պարունակում միջնադարյան Արցախի քաղաքական, հոգևոր, տնտեսական իրողությունների մասին և դրանց կեղծ անվանելն ուղղակի ոտնձգություն է երկրամասի իրական պատմությանը: Խոսելով եկեղեցու արտաքին պատերի մասին՝ նշվում է, որ պատի շարվածքում եղած կարմիրին հարող երեսպատման քարերը նոր են և բերվել են Հայաստանից և մասնավորապես Էջմիածնից և վկայում են եկեղեցու հայկականացման փորձերի մասին:

Ըստ Հուսեյնովի՝ միակ անվնաս արձանագրությունը եկեղեցու ներսում գտնվող շինարարական արձանագրությունն է, որի վերծանության ֆանտաստիկ տարբերակը տալիս է Հուսեյնովը: Ըստ այդմ տեսնում ենք, որ վանքը կառուցել է Խաչենի թյուրք կառավարիչ Հասան-Ջալալը, որն «ընդունել էր հայկական միաբնակություն»: Խոսվում է Հասան-Ջալալի կանանց մասին և որ իբր արձանագրության մեջ հիշատակվում է աղվանից ժողովուրդը, աղվանից եկեղեցու առաջնորդը և ոմն Կոչու բեյ: Քարոզչական բնույթ կրող այս կեղծիքները աչքի են ընկնում իրենց մեծագույն հիմարությամբ: Գանձասարի վանքը Արցախի առավել հետազոտված հուշարձաններից է, կան վանքի բազմաթիվ լուսանկարներ, այդ թվում և 19-րդ դարում արված, որտեղ երևում են եկեղեցու անվնաս պատերը, արձանագրությունները: Լավ կլիներ, որ Հուսեյնովը այս ամենին ծանոթանար: Գանձասարի վանքի արձանագրությունները հրատարակվել են բազմիցս, այդ թվում և խորհրդային տարիներին, երբ տարածքում առանց խորհրդային Ադրբեջանի պաշտոնական թույլտվության հետազոտական աշխատանքներ չէին կարող իրականացվել:

Վանքի մասին առկա է մեծածավալ օտարալեզու գրականություն, վանքին բազմիցս անդրադարձել են օտար հեղինակները: Եկեղեցու կառուցման արձանագրությունը ևս անեղծ իր տեղում է, բազմիցս հրատարակված և փոփոխելով այն ներկայացնելը ուղղակի հիմարություն է: Այլ կերպ նման մտքի արգասիքները անվանել անհնար է: Լավ կլիներ նաև , որ Հուսեյնովը կողմնորոշվեր, թե ի վերջո ով է Հասան-Ջալալը և նշեր, թե կառուցման արձանագրությունը ինչ լեզվով է գրված: Տարակուսելի է, որ մի դեպքում հայերեն ընդարձակ արձանագրությունը համարվում է պատմական, իսկ նրա կողքին գտնվողները՝ կեղծ: Հուսեյնովին նաև խորհուրդ կտայինք առավել լավ ծանոթանալ Հայ Առաքելական եկեղեցու դավանաբանությանը: Տեղադրում ենք Գանձասարի մասին մեր թիմի հոդվածները, որտեղ կարելի է գտնել վանքի մասին բազմաթիվ հոդվածների և գրքերի հղումներ: Լավ կլիներ, որ սա հենց Հուսեյնովը կարդար (Գանձասարի վանքը. ընդհանուր տեղեկություններ, Գանձասարի սբ․ Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցին, Գանձասարի Սբ. Հովհաննես Մկրտիչ եկեղեցու գմբեթն ու քանդակային հորինվածքները, Գանձասարի գավիթը և աշխարհիկ շինությունները, Գանձասարի խաչքարերն ու տապանաքարերը):

Հաջորդ հուշարձանը, որտեղ իր մտքերով փայլատակում է Հուսեյնովը՝ Դադիվանքն է (https://www.youtube.com/watch?v=vq_FGVt-PC0): Մասնավորապես՝ կեղծարարարի թիրախում է հայտնվել է Դադիվանքի Կաթողիկե եկեղեցին, որ կառուցել է տվել 1214 թվականին Հաթերքի Վախթանգ իշխանի կին Արզուխաթունը: Հուսեյնովը կեղծ է համարում եկեղեցու հարավային ճակատին փորագրված ընդարձակ շինարարական արձանագրությունը, կտիտորական բարձրաքանդակները և բազմագույն շարվածքը, որն ըստ կեղծարարի՝ արվել է վերջին տասնամյակում Էջմիածնից բերված քարերով: Նկատելի է, որ եթե Արցախի բազմաթիվ հուշարձանների ‹‹հայկականացման, կեղծման›› թեզերի տակ խոսվում է ընդհանրական ‹‹հայկական կողմի, հայերի›› մեղավորության մասին, ապա Գանձասարի, Դադիվանքի ու Ամարասի պարագայում ադրբեջանական կողմը մեղադրում է ուղիղ պաշտոնական Էջմիածնին և ըստ դրա՝ Հայ Առաքելական եկեղեցուն, ինչը այլ հուշարձանների պարագայում գրեթե չի նկատվում:Ակնառու է, որ Հուսեյնովը չի տիրապետում երկրամասի ճարտարապետական դպրոցին, քանի որ կոպտատաշ քարերով ու առանց երեսպատման կառուցված գավիթը կարծում է, որ միտումնավոր չի վերականգնվել, ուստի դրա համար այդպիսի տեսք ունի: Հուսեյնովը չի հասկանում գավթի և եկեղեցու տարբերությունը, քանի որ գավիթը ներկայացնում է որպես եկեղեցի:

Չգիտես ինչու որպես վանքի առավել հին կառույցներ են ներկայացվում վանքի աշխարհիկ՝ տնտեսական, օժանդակ կառույցները, որոնց ինչ լինելուց տեղյակ չէ կեղծարարը:Սակայն Րիզվան Հուսեյնովի մտքի գոհարներից է այն, որ վանքի կառուցումը կապվում է Հասան-Ջալալ իշխանի հետ, մյուս մտքի գոհարը վերաբերում է Կաթողիկե եկեղեցու որմնանկարներին, որոնք հայտարարվում են վաղմիջնադարյան, չնայած նրան, որ եկեղեցին, որտեղ գտնվում են որմնանկարները Հուսեյնովը թվագրում է 13-րդ դարով:Դադիվանքում Հուսեյնովն ալբանական եկեղեցին ներկայացնում է որպես երկաբնակ:Դադիվանքի պահպանության մասին խոսելիս Հուսեյնովին լավ կլիներ հիշեցնել, որ խորհրդային տարիներին վանքը անմխիթար և կիսաքանդ վիճակում էր հենց խորհրդային Ադրբեջանի վարած քաղաքականության հետևանքով: Դա են վկայում վանքի՝ խորհրդային տարիներին արված լոսանկարներ:

Հիշեցնենք նաև Հուսեյնովին, որ վանքի արձանագրությունները հետազոտվել են խորհրդային տարիներին, ինչը չէր կարող իրականացվել առանց խորհրդային Ադրբեջանի իշխանությունների թույլտվության, այն էլ՝ Քարվաճառի շրջանում, որը հայաթափված էր և վերաբնակեցված էր քրդերով և ադրբեջանցիներով, ովքեր կենտրոնական և մարզային իշխանությունների թողտվությամբ քանդել են շրջաի հուշարձանների զգալի մասը և կործանման եզրին հասցնել Դադիվանքը:Տեղադրում ենք Դադիվանքի մասին մեր թիմի հոդվածները, որտեղ վանական համալիրին մանրամասն անդրադարձ է արվում: Այս թեմայով տես՝ Դադիվանքի համալիրը. ընդհանուր տեղեկություններ, Դադիվանք. Սուրբ Դադիի և նրա գերեզմանի մասին, Դադիվանքի Կաթողիկե եկեղեցին և հարակից կառույցները , Դադիվանքի փոքր գմբեթավոր եկեղեցին, զանգակատունը, խաչքարերը և մատուռները, Դադիվանքի աշխարհիկ հուշարձանախումբը։

Լրահոս

Իսկ արբիտրաժային ինստիտուտի մոտ հանրահավաք չի լինելո՞ւ. ի՞նչ հետևանքներ կունենա արբիտրաժի որոշումը. «Փաստ»
Ամերիկյան վարձակալի թուրքական ականջները. «Փաստ»
Ամեն ինչ անում է, որ ոչ մի պաշտոնյա «չպլստա». «Փաստ»
ՔՊ-ականները մեկնել են արձակուրդի եւ սպասում են Փաշինյանի հրահանգին․ «Ժողովուրդ»
Ավանեսյանի նպատակներն արդարանում են. հերթը ՔՊ վարչության ընտրություններինն է. «Ժողովուրդ»
ՀՀ վերաքննիչ քրեական դատարանի նախագահը հեռանում է. ով է գաղտնալսված հավանական թեկնածուն ․ «Ժողովուրդ»
Ռուսաստանը և Ուկրաինան նոր գերիների փոխանակում են իրականացնում (տեսանյութ)
Մոսկվայի և Համայն Ռուսիո Պատրիարք Կիրիլը շնորհավորել է Արամ Ա Վեհափառին
Արարատի բնակչին մեղադրում են Արամ Սարգսյանի սպանությունը կազմակերպելու համար
Հուլիսի 24-ին Երևանի և մարզերի որոշ հասցեներում լույս չի լինի
Ջրաշենում շունը հարձակվել է մարդկանց վրա. կան տուժածներ, այդ թվում 1 երեխա
Կարևոր
Որդուս մարմինը դու թողեցիր անարգ վիճակում, հիմա լռի՛ր, խոնարհվիր ու պատրաստվիր պատասխան տալու. զոհվածի մայր
«Ձեւ չունեք». Ռոմանոս Պետրոսյան
Ողբերգական դեպք՝ Երևանում. Հաղթանակ կամրջի տակ՝ Հրազդան գետում, հայտնաբերվել է տղամարդու մարմին
Կարևոր
Խիստ կասկածում եմ, որ եկեղեցու դեմ ծրագիրը ունակ էր հղանալ մի մարդ, ով անգամ մի բարձրագույն կրթություն չունի. Տեր Մարկոս
Նիհարած Ագիլերան 22 տարի անց՝ հին զգեստում և նոր շքեղությամբ
Մայր և դուստր՝ համարձակ նոր պիրսինգով
Կարևոր
Կամ Եկեղեցուն ու Վեհափառին ենք սատարում, կամ՝ Նիկոլին ու ՀՀ թշնամիներին. Էդուարդ Շարմազանով
Սպերցյանը` ՌՊԼ առաջին տուրի լավագույն ֆուտբոլիստ
Ջոլին ու Հայեկը նախընտրել են բյուջետային չվերթ՝ սովորական ինքնաթիռում

Լրացուցիչ նորություններ

...

Արհեստական բանականությունը սովորեցրել է գտնել քաղցկեղային ուռուցքների ճշգրիտ տեղը

Հայտնաբերվել է անսպասելի եղանակ՝ 50 տարեկանից հետո մտավոր թափանցիկություն պահպանելու համար

Այս տարվա նոր iPad Pro-ն կզարմացնի իր տեսախցիկների քանակով

Գիտնականները հայտնաբերել են հոգեբանական խանգարումների անսպասելի ախտանիշ

Հայտնաբերվել է գենետիկ մուտացիա, որը պաշտպանում է հիշողության կորստից

Աստղագետները հայտնաբերել են գազի և փոշու ամպի մեջ թաքնված հսկայական էկզոմոլորակ

iPhone 17 Pro-ն կկորցնի նախորդ սերունդների հիմնական առանձնահատկություններից մեկը

Գիտնականները մեկ ուռուցքում հայտնաբերել են քաղցկեղի հինգ տեսակ

Գիտնականներն առաջին անգամ լաբորատորիայում վերստեղծել են մոլորակի ծննդյան գործընթացը

Գիտնականները բացահայտել են Երկրի վրա կյանքի ծագման գաղտնիքը՝ միկրոբների օգնությամբ

ՆԱՍԱ-ի տիեզերագնացը ֆիքսել է հազվագյուտ մթնոլորտային երևույթ

Գիտնականները զգուշացրել են՝ Երկիրը կարող է սառել և շեղվել ուղեծրից անցնող աստղի պատճառով

Ձկնորսական նավը՝ շարժական էներգիայի կայան

Ludwig Mies van der Rohe-ի հայտնի Barcelona հավաքածուն թարմացվել է

Մոսկվայի «Մեծ թատրոնի» արտիստները ելույթ կունենան Երևանում

Երուսաղեմում հայտնաբերվել է 2300 տարեկան հազվագյուտ ոսկե մատանի

Google-ը ներկայացրել է OpenAI-ի Sora տեսագեներատորի մրցակցին

Անտարկտիդայի սառցադաշտերում ծաղկուն կյանք է հայտնաբերվել

ԿԳՄՍ նախարարն այցելել է Կումու ազգային արվեստի թանգարան

Իսրայելական կողմը ներողություն է խնդրել՝ Պարգի հասցեին մեկնաբանության համար