ԴԻԱԼՈԳ հասարակական կազմակերպությունը համագործակցության համաձայնագիր է ստորագրել MONUMENT WATCH ակադեմիական անկախ հարթակի հետ, որը զբաղվում է Արցախի մշակութային ժառանգության իրավիճակի մշտադիտարկմամբ և գիտական նկարագրությամբ։
Փաստաթուղթը ստորագրել են ԴԻԱԼՈԳ կազմակերպության նախագահ Յուրի Նավոյանը և MONUMENT WATCH հարթակի ղեկավար, ԵՊՀ մշակութաբանության ամբիոնի վարիչ, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Համլետ Պետրոսյանը։ MONUMENT WATCH-ը անկախ գիտական նախաձեռնություն է, որը համախմբում է տարբեր ոլորտների մասնագետների․ հնագետների, ճարտարապետների, մշակութաբանների, պատմաբանների, մեդիամասնագետների և թարգմանիչների։ Հարթակի նպատակն է մասնագիտորեն արձանագրել, փաստաթղթավորել և մեկնաբանել Արցախի մշակութային ժառանգության իրավիճակը և փոփոխությունները, հատկապես այն տարածքներում, որոնք 2020 թ․ 44-օրյա պատերազմի և 2023 թ․ սեպտեմբերյան ագրեսիայի հետևանքով հայտնվել են Ադրբեջանի վերահսկողության ներքո։
«Այսօր, երբ Արցախի բնակչությունը ստիպված լքել է հայրենի հողը, հույժ կարևոր է, որ թողած ժառանգության հարցերով ակադեմիական, օբյեկտիվ դիտորդական առաքելություն զբաղվի։ Մենք ականատեսն ենք հայկական հուշարձանների կեղծարարության փորձերի և ոչնչացման, մեր պատասխանը դրան պետք է կրի համակարգային բնույթ՝ հիմնված գիտականորեն ապացուցված մոտեցման վրա», - նշել է Յուրի Նավոյանը։ MONUMENT WATCH-ի հետ համագործակցությունը մաս է կազմում ԴԻԱԼՈԳ կազմակերպության՝ Արցախի պատմա-մշակութային ժառանգության պահպանման և ներկայացման հետևողական ռազմավարությանը։ Ի տարբերություն շատ նախաձեռնությունների, այդ աշխատանքը կառուցվում է ոչ միայն հումանիտար և մշակութային, այլ նաև խստիվ ակադեմիական, գիտականորեն ապացուցված հենքի վրա։
Մասնավորաբար, ԴԻԱԼՈԳԻ թիմը և բարեկամները նպաստում են Հայ առաքելական եկեղեցու Արցախի թեմի գործունեությանը։ Առաջիկա օրերին ընթերցող լայն շրջանակների ուղադրությանը կներկայացվի «Արցախ․ վտանգված ժառանգություն» պատկերագիրքը հայերեն, ռուսերեն և անգլերեն լեզուներով։ Այն պատրաստվել է համանուն ցուցահանդեսի համար, որը ԴԻԱԼՈԳԻ աջակցությամբ կանցկացնի Արցախի թեմը։ Ցուցահանդեսի համար պատրաստվել է նաև վավերագրական ֆիլմ։ Կազմակերպության աջակցությամբ գիտնականների մի խումբ ստեղծել է «Աղվանից Կաթողիկոսության նստավայրերը» պատկերագիրքը, որը շուտով լույս կտեսնի հայերեն և ռուսերեն լեզուներով։
Կազմակերպության ջանքերով Մոսկվայում լույս են տեսել արցախյան գրողների ստեղծագործությունները, կատարվել են ռուսաստանյան գիտնականների հետազոտություններ Արցախի պատմա-մշակութային ժառանգության վերաբերյալ։ Կազմակերպության գործունեության շնորհիվ Երևանում վերածնվել և գործում է Ստեփանակերտի ռուսական դրամատիկական թատրոնը, որը մինչև այս տարվա մարտ ամիսը ԴԻԱԼՈԳԻ թիմի և բարեկամների կողմից համակարգված աջակցություն է ստացել։ Կազմակերպության ջանքերով վերականգնվել և հաջողությամբ գործում է «Արցախ» ջազ-համույթը։ «Ծնվել եմ Արցախում» ծրագրի մասնակից հինգ երիտասարդ տաղանդավոր երաժիշտներ հանդիսանում են ԴԻԱԼՈԳ կազմակերպության կրթաթոշակառուներ։ Կազմակերպությունը աջակցում է ԴԻԱԶԱԿ ԱՐՏ կենտրոնի գործունեությանը և այլն։ԴԻԱԼՈԳ կազմակերպության և MONUMENT WATCH ակադեմիական հարթակի միջև համագործակցություն համաձայնագրի ստորագրումը ևս մեկ քայլ է հանդիսանում պատմական ճշմարտության պահպանմանն ուղղված աշխատանքներում։
Մշակույթը ոչ միայն արվեստի, այլ նաև փաստերի, վավերագրության և օբյեկտիվ գիտելիքների լեզու է։ Այս ենթատեքստում և հայկական մշակույթի նմուշների կորստի ժամանակակից վտանգների պայմաններում երկու կազմակերպությունների համագործակցությունը հատուկ նշանակություն է ստանում։
Ելենա Շուվաևա
