Euromedia24 on Play Store Euromedia24 on App Sore
BNB

$670.41

BTC

$111153

ADA

$0.631104

ETH

$2781.04

SOL

$157.55

31 °

Yerevan

33 °

Moscow

39 °

Dubai

28 °

London

29 °

Beijing

25 °

Brussels

22 °

Rome

30 °

Madrid

BNB

$670.41

BTC

$111153

ADA

$0.631104

ETH

$2781.04

SOL

$157.55

31 °

Yerevan

33 °

Moscow

39 °

Dubai

28 °

London

29 °

Beijing

25 °

Brussels

22 °

Rome

30 °

Madrid

Հայաստանի տնտեսական ազատության ինդեքս - 2025. առաջընթացի փոխարեն՝ դիրքերի կորուստ. «Լույս» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է «Հերիթեյջ» հիմնադրամի կողմից հրապարակված «Տնտեսական ազատության ինդեքս-2025» ամենամյա զեկույցը։ 

2025 թվականին ՀՀ տնտեսական ազատության ինդեքսը կազմել է 65.4 միավոր՝ նախորդ տարվա ցուցանիշից 0.5 միավորով ավելի, սակայն 6.5 միավորով պակաս, քան 2021 թվականի ցուցանիշը։ Երեք տարի անընդմեջ նվազումից հետո 2025-ին Հայաստանի տնտեսական ազատության ինդեքսն աճ է գրանցել, սակայն այդ աճն ավելի քան կրկնակի դանդաղ է համաշխարհային միջին աճից։

Հայաստանը տնտեսական ազատությամբ աշխարհի 176 երկրների թվում 57-րդն է։ Վարկանիշային աղյուսակում Հայաստանի դիրքը վատթարացել է միանգամից 10 հորիզոնականով՝ չնայած այն բանին, որ գրանցվել է ինդեքսի աճ։ Պատճառն այն է, որ այդ աճը էապես զիջում է աշխարհի և բոլոր տարածաշրջանների բարելավման միջին տեմպերին։

«Եվրոպա» տարածաշրջանի վարկանիշային աղյուսակում Հայաստանը նահանջել է 4 հորիզոնականով և զբաղեցնում է 30-րդ տեղը։ Տարածաշրջանային վարկանիշային աղյուսակում Հայաստանի դիրքի նահանջն ամենամեծն է։

Հայաստանը 2022 թվականից ի վեր դասակարգվում է որպես տնտեսապես «չափավոր ազատ» երկիր։ Մինչ այդ՝ 2020 և 2021 թվականներին, Հայաստանն ընդգրկված է եղել տնտեսապես «հիմնականում ազատ» երկրների խմբում: Մեր երկիրը տնտեսապես «հիմնականում ազատ» է համարվել նաև 2017 թվականին։

2025-ի զեկույցում նշված է, որ «Հայաստանում տնտեսական ազատության հիմքերը ամուր չեն պահպանվում անկախ դատական համակարգի կողմից, իսկ կոռուպցիան նվազեցնում է տնտեսական զարգացման հնարավորությունները»։

Տնտեսական ազատության ինդեքսի 12 ենթաինդեքսներից 5-ի գծով Հայաստանը «հիմնականում ազատ» է, 1-ի գծով՝ «չափավոր ազատ», 2-ի գծով՝ «հիմնականում ոչ ազատ», ևս 2-ի գծով՝ «ճնշված»։ Հայաստանի երկու ենթաինդեքսները՝ «Սեփականության իրավունքի պաշտպանությունը» և «Արդարադատության արդյունավետությունը» ավելի ցածր են, քան դրանց համաշխարհային միջին մակարդակը։ Ի դեպ, նախորդ տարվա համեմատ այս երկու ենթաինդեքսներն էլ նվազել են։

Ենթաինդեքսների 4 խմբերից ամենաանբարենպաստը շարունակում է մնալ «Օրենքի գերակայություն» խմբի վիճակը։ Հայաստանն այս տարի խմբի երեք ենթաինդեքսներից արդեն երկուսի գծով է համարվում տնտեսապես «ճնշված»։ 2024-ին Հայաստանը միայն մեկ ենթաինդեքսի գծով էր համարվում «ճնշված»։ 2025-ի զեկույցում նույնպես նշված է, որ «Հայաստանում օրենքի ընդհանուր գերակայությունը թույլ է»։

«Շուկայի բացություն» խմբի բոլոր երեք ենթաինդեքսների գծով զգալի նվազում է արձանագրվել։ Ընդ որում, խմբի երկու ենթաինդեքսները նվազելով հասել են երկրների տվյալ խմբի նվազագույն շեմային արժեքին։ Ի դեպ, վերջին մեկ տարվա ընթացքում «Ֆինանսական ազատություն» ենթաինդեքսը նվազել է միանգամից 10 միավորով, ինչի արդյունքում Հայաստանը դրա գծով «հիմնականում ազատ» երկրների խմբից նահանջել է «չափավոր ազատ» երկրների խումբ։

2024-ի համեմատ զգալի բարելավում է արձանագրվել «Հարկաբյուջետային կայունություն» և «Պետական ծախսեր» ենթաինդեքսների գծով՝ պայմանավորված այն հանգամանքով, որ նվազել են պետական բյուջեի պակասուրդ/ՀՆԱ հարաբերակցության վերջին երեք տարիների միջին արժեքը և պետական պարտք/ՀՆԱ հարաբերակցությունը։ Նկատի ունենալով, որ համաձայն պաշտոնական տեղեկատվության՝ այս և առնվազն հետագա երկու տարիներին նախատեսված է նշված ցուցանիշների զգալի աճ, կարելի է ակնկալել, որ առաջիկա տարիներին այս ենթաինդեքսները նվազելու են։

ԵԱՏՄ անդամ երկրների թվում Հայաստանն այս տարի ևս առաջատար է, սակայն 2-րդ տեղը զբաղեցնող Ղազախստանի ինդեքսի հետ տարբերությունը տարեցտարի կրճատվում է։

Այս տարի ևս Հայաստանը տնտեսական ազատության ինդեքսով հարևան չորս երկրներից զիջում է միայն Վրաստանին։ Հայաստանի վարկանիշային դիրքի նահանջը բոլոր հարևաններից ավելի մեծ է։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։

Լրահոս

Դիպուկահարը պատմում է՝ ինչպես են որսում «Բաբա Յագա» դրոնները
Սրա համար իրավապահ մարմինները պետք է ենթարկվեն խստագույն պատասխանատվության․ Մինասյան
Նոր մանրամասներ՝ Փաշինյան–Ալիև հանդիպումից
ԱՄՆ-ն մաքսատուրքեր է սահմանել մի շարք երկրների համար․ Եվրոպայում շոգից մահացել է մոտ 2300 մարդ
Հրանտ Մարգարյանի բնակարանում խուզարկություն չի իրականացվում. ՔԿ
Կիևում Ուկրաինայի անվտանգության ծառայության գնդապետ է սպանվել
Նռնակի մեջ սիսեռի հատիկներ են, սպորտային խաղի համար է․ փաստաբան
WP. Թրամփը հաստատել է Ուկրաինային զենք մատակարարելու որոշ հարցումներ
Լավրովը և Վան Ին քննարկել են Ռուսաստանի և Չինաստանի միջև համագործակցությունը
Focus․ Թրամփը կարող է զենքի մատակարարումներ օգտագործել Զելենսկու վրա ճնշում գործադրելու համար
Արդեն 4 ժամ է անցել, մեր պաշտպանյալներին չենք էլ տեսել, սա անօրինականություն է. փաստաբան
Մեծ Բրիտանիայի ՊՆ-ը հայտարարել է, որ Լոնդոնը չի հրաժարվել Ուկրաինա զորքեր ուղարկելու գաղափարից
Մենք էստեղ անելիք չունենք, սա հերթական ապօրինի մասկի շոուն է․ փաստաբանները որոշեցին հեռանալ
Խուզարկություն է ընթանում Հրանտ Մարգարյանի բնակարանում
Կարևոր
Բացառիկ մանրամասներ․ ինչ են քննարկել Ալիևն ու Փաշինյանը
Ֆոն դեր Լայենը չի հավատում, որ ԵՄ-ԱՄՆ հարաբերությունները կվերադառնան նախկին մակարդակին
Եմենի հութիները հարձակվել են Թել Ավիվի Բեն Գուրիոնի օդանավակայանի վրա
Վեհափառը պետք է իր մոտ հրավիրի նախկին ղեկավարներին և կոչ անեն ժողովրդին դուրս գալ փողոց
Politico․ Պենտագոնի ղեկավար Հեգսեթը անտեսում է Կիևի փորձերը կապվելու իր հետ
Կարևոր
Լվովը մասամբ ջրհեղեղի է ենթարկվել ափերից դուրս եկած գետի պատճառով

Լրացուցիչ նորություններ

...

Գեղամ Մանուկյանի բնակարանում խուզարկության վերաբերյալ սկսվել է ուսումնասիրություն․ ՄԻՊ

Այս պահին արգելում են Տարոն Մանուկյանին տեսակցել․ փաստաբան

Հուլիսի 10-ին և 11-ին գազ չի լինի՝ հանրապետության տասնյակ հասցեներում

«Սևան» ազգային պարկին կվերադարձվի 15 հազար քմ մակերեսով հողամաս (տեսանյութ)

Համայնքային ոստիկանության Վարդենիսի բաժնում արձանագրվել են ապօրինի զենք-զինամթերքի կամավոր հանձնման դեպքեր

Քաղաքացին Արավուս գյուղի վարչական տարածքում մեծ քանակությամբ զենք-զինամթերք էր թողել

Թոշակառուի տնամերձում հայտնաբերվել է կանեփի 276 ցողուն․ Մուշի համայնքային ոստիկանների բացահայտումը

Երեկ ականանետային կրակոցի պայթյունի հետևանքով տուժածների կյանքին վտանգ չի սպառնում․ ՊՆ

Տեր Զաքարիա Ավետիսը դիմել է ԱԱԾ և ոստիկանության սպաներին

Երիտասարդները գողության պահին ձերբակալվել են

Գազ չի լինի հարյուրավոր հասցեներում՝ հուլիսի 9-ին, 10-ին և 11-ին

Շա՜տ մտածեցի Հայաստան գալու մասին, սակայն ձերբակալությունները չեն քաջալերում ինձ քայլերս ուղղելու դեպի հայրենիք. ամո՛թ է, հազա՜ր ամոթ. Արամ Ա կաթողիկոս

Ամուր պահեք կապը Եկեղեցու և հայրենիքի հետ. Վեհափառ Հայրապետ

Հայաստանի մի շարք հասցեներում էլեկտրաէներգիայի անջատումներ կլինեն

Դավիթ Մանուչարյանը նոր պաշտոնի է նշանակվել

Ականանետային կրակոցի պայթյունի հետևանքով կան տուժածներ․ ՊՆ

Պապային ասել եմ՝ ուժեղ կլինես․ Արթուր Սարգսյանի տղան ՔԿ–ի դիմաց է (տեսանյութ)

Պապային ասել եմ՝ ուժեղ կլինես. Արթուր Սարգսյանի տղան ՔԿ-ի դիմաց է (տեսանյութ)

ԵՀԽ-ն խորը մտահոգություն է հայտնում ՀԱԵ-ի հետ կապված վերջին զարգացումների վերաբերյալ

83-ամյա քաղաքացին Երևանի քաղաքապետարանի դիմաց սպառնում է ինքնահրկիզվել