Euromedia24 on Play Store Euromedia24 on App Sore
BNB

$672.42

BTC

$111278

ADA

$0.631294

ETH

$2788.74

SOL

$158.89

28 °

Yerevan

31 °

Moscow

38 °

Dubai

24 °

London

29 °

Beijing

20 °

Brussels

22 °

Rome

26 °

Madrid

BNB

$672.42

BTC

$111278

ADA

$0.631294

ETH

$2788.74

SOL

$158.89

28 °

Yerevan

31 °

Moscow

38 °

Dubai

24 °

London

29 °

Beijing

20 °

Brussels

22 °

Rome

26 °

Madrid

Հայաստանի տնտեսական ազատության ինդեքս - 2025. առաջընթացի փոխարեն՝ դիրքերի կորուստ. «Լույս» հիմնադրամ

«ԼՈՒՅՍ» հիմնադրամը վերլուծել է «Հերիթեյջ» հիմնադրամի կողմից հրապարակված «Տնտեսական ազատության ինդեքս-2025» ամենամյա զեկույցը։ 

2025 թվականին ՀՀ տնտեսական ազատության ինդեքսը կազմել է 65.4 միավոր՝ նախորդ տարվա ցուցանիշից 0.5 միավորով ավելի, սակայն 6.5 միավորով պակաս, քան 2021 թվականի ցուցանիշը։ Երեք տարի անընդմեջ նվազումից հետո 2025-ին Հայաստանի տնտեսական ազատության ինդեքսն աճ է գրանցել, սակայն այդ աճն ավելի քան կրկնակի դանդաղ է համաշխարհային միջին աճից։

Հայաստանը տնտեսական ազատությամբ աշխարհի 176 երկրների թվում 57-րդն է։ Վարկանիշային աղյուսակում Հայաստանի դիրքը վատթարացել է միանգամից 10 հորիզոնականով՝ չնայած այն բանին, որ գրանցվել է ինդեքսի աճ։ Պատճառն այն է, որ այդ աճը էապես զիջում է աշխարհի և բոլոր տարածաշրջանների բարելավման միջին տեմպերին։

«Եվրոպա» տարածաշրջանի վարկանիշային աղյուսակում Հայաստանը նահանջել է 4 հորիզոնականով և զբաղեցնում է 30-րդ տեղը։ Տարածաշրջանային վարկանիշային աղյուսակում Հայաստանի դիրքի նահանջն ամենամեծն է։

Հայաստանը 2022 թվականից ի վեր դասակարգվում է որպես տնտեսապես «չափավոր ազատ» երկիր։ Մինչ այդ՝ 2020 և 2021 թվականներին, Հայաստանն ընդգրկված է եղել տնտեսապես «հիմնականում ազատ» երկրների խմբում: Մեր երկիրը տնտեսապես «հիմնականում ազատ» է համարվել նաև 2017 թվականին։

2025-ի զեկույցում նշված է, որ «Հայաստանում տնտեսական ազատության հիմքերը ամուր չեն պահպանվում անկախ դատական համակարգի կողմից, իսկ կոռուպցիան նվազեցնում է տնտեսական զարգացման հնարավորությունները»։

Տնտեսական ազատության ինդեքսի 12 ենթաինդեքսներից 5-ի գծով Հայաստանը «հիմնականում ազատ» է, 1-ի գծով՝ «չափավոր ազատ», 2-ի գծով՝ «հիմնականում ոչ ազատ», ևս 2-ի գծով՝ «ճնշված»։ Հայաստանի երկու ենթաինդեքսները՝ «Սեփականության իրավունքի պաշտպանությունը» և «Արդարադատության արդյունավետությունը» ավելի ցածր են, քան դրանց համաշխարհային միջին մակարդակը։ Ի դեպ, նախորդ տարվա համեմատ այս երկու ենթաինդեքսներն էլ նվազել են։

Ենթաինդեքսների 4 խմբերից ամենաանբարենպաստը շարունակում է մնալ «Օրենքի գերակայություն» խմբի վիճակը։ Հայաստանն այս տարի խմբի երեք ենթաինդեքսներից արդեն երկուսի գծով է համարվում տնտեսապես «ճնշված»։ 2024-ին Հայաստանը միայն մեկ ենթաինդեքսի գծով էր համարվում «ճնշված»։ 2025-ի զեկույցում նույնպես նշված է, որ «Հայաստանում օրենքի ընդհանուր գերակայությունը թույլ է»։

«Շուկայի բացություն» խմբի բոլոր երեք ենթաինդեքսների գծով զգալի նվազում է արձանագրվել։ Ընդ որում, խմբի երկու ենթաինդեքսները նվազելով հասել են երկրների տվյալ խմբի նվազագույն շեմային արժեքին։ Ի դեպ, վերջին մեկ տարվա ընթացքում «Ֆինանսական ազատություն» ենթաինդեքսը նվազել է միանգամից 10 միավորով, ինչի արդյունքում Հայաստանը դրա գծով «հիմնականում ազատ» երկրների խմբից նահանջել է «չափավոր ազատ» երկրների խումբ։

2024-ի համեմատ զգալի բարելավում է արձանագրվել «Հարկաբյուջետային կայունություն» և «Պետական ծախսեր» ենթաինդեքսների գծով՝ պայմանավորված այն հանգամանքով, որ նվազել են պետական բյուջեի պակասուրդ/ՀՆԱ հարաբերակցության վերջին երեք տարիների միջին արժեքը և պետական պարտք/ՀՆԱ հարաբերակցությունը։ Նկատի ունենալով, որ համաձայն պաշտոնական տեղեկատվության՝ այս և առնվազն հետագա երկու տարիներին նախատեսված է նշված ցուցանիշների զգալի աճ, կարելի է ակնկալել, որ առաջիկա տարիներին այս ենթաինդեքսները նվազելու են։

ԵԱՏՄ անդամ երկրների թվում Հայաստանն այս տարի ևս առաջատար է, սակայն 2-րդ տեղը զբաղեցնող Ղազախստանի ինդեքսի հետ տարբերությունը տարեցտարի կրճատվում է։

Այս տարի ևս Հայաստանը տնտեսական ազատության ինդեքսով հարևան չորս երկրներից զիջում է միայն Վրաստանին։ Հայաստանի վարկանիշային դիրքի նահանջը բոլոր հարևաններից ավելի մեծ է։

Վերլուծությունն ամբողջությամբ հասանելի է հետևյալ հղումով։

Լրահոս

Focus․ Թրամփը կարող է զենքի մատակարարումներ օգտագործել Զելենսկու վրա ճնշում գործադրելու համար
Արդեն 4 ժամ է անցել, մեր պաշտպանյալներին չենք էլ տեսել, սա անօրինականություն է. փաստաբան
Մեծ Բրիտանիայի ՊՆ-ը հայտարարել է, որ Լոնդոնը չի հրաժարվել Ուկրաինա զորքեր ուղարկելու գաղափարից
Մենք էստեղ անելիք չունենք, սա հերթական ապօրինի մասկի շոուն է․ փաստաբանները որոշեցին հեռանալ
Խուզարկություն է ընթանում Հրանտ Մարգարյանի բնակարանում
Կարևոր
Բացառիկ մանրամասներ․ ինչ են քննարկել Ալիևն ու Փաշինյանը
Ֆոն դեր Լայենը չի հավատում, որ ԵՄ-ԱՄՆ հարաբերությունները կվերադառնան նախկին մակարդակին
Եմենի հութիները հարձակվել են Թել Ավիվի Բեն Գուրիոնի օդանավակայանի վրա
Վեհափառը պետք է իր մոտ հրավիրի նախկին ղեկավարներին և կոչ անեն անեն ժողովրդին դուրս գալ փողոց
Politico․ Պենտագոնի ղեկավար Հեգսեթը անտեսում է Կիևի փորձերը կապվելու իր հետ
Կարևոր
Լվովը մասամբ ջրհեղեղի է ենթարկվել ափերից դուրս եկած գետի պատճառով
Լավրովը Կուալա Լումպուրում հանդիպել է Չինաստանի արտգործնախարարի հետ
Չպետք է թույլ տանք, որ հասնի 2026–ին, իրենց միակ հույսը վերընտրվելն է պետական ռեսուրսի օգտագործմամբ
Ինչպես են ժուչոկը տեղադրել. Կփակեն Հայաստանի ամենահին կուսակցություններից մեկը
Մոսկվայի մարզի ադրբեջանական համայնքի ղեկավարին արտաքսում են Ռուսաստանից
Երեխաներիս կնունքի կասետն ու մի համակարգիչ են տարել․ սա նվեր էր Ալիևին․ Գեղամ Մանուկյան
«Աէրոֆլոտ»-ը չեղարկել է Թեհրան տանող բոլոր չվերթները
Գիշերային պայթյուններից հետո Կիևի երկինքը ծածկվել է խիտ ծխով
G20-ի արտաքին գործերի նախարարների հանդիպումը սպասվում է սեպտեմբերին
Ուղիղ. ԱԱԾ-ն խուզարկել է ՀՅԴ-ականների տները, կան ձերբակալվածներ

Լրացուցիչ նորություններ

...

Գեղամ Մանուկյանի բնակարանում խուզարկության վերաբերյալ սկսվել է ուսումնասիրություն․ ՄԻՊ

Այս պահին արգելում են Տարոն Մանուկյանին տեսակցել․ փաստաբան

Հուլիսի 10-ին և 11-ին գազ չի լինի՝ հանրապետության տասնյակ հասցեներում

«Սևան» ազգային պարկին կվերադարձվի 15 հազար քմ մակերեսով հողամաս (տեսանյութ)

Համայնքային ոստիկանության Վարդենիսի բաժնում արձանագրվել են ապօրինի զենք-զինամթերքի կամավոր հանձնման դեպքեր

Քաղաքացին Արավուս գյուղի վարչական տարածքում մեծ քանակությամբ զենք-զինամթերք էր թողել

Թոշակառուի տնամերձում հայտնաբերվել է կանեփի 276 ցողուն․ Մուշի համայնքային ոստիկանների բացահայտումը

Երեկ ականանետային կրակոցի պայթյունի հետևանքով տուժածների կյանքին վտանգ չի սպառնում․ ՊՆ

Տեր Զաքարիա Ավետիսը դիմել է ԱԱԾ և ոստիկանության սպաներին

Երիտասարդները գողության պահին ձերբակալվել են

Գազ չի լինի հարյուրավոր հասցեներում՝ հուլիսի 9-ին, 10-ին և 11-ին

Շա՜տ մտածեցի Հայաստան գալու մասին, սակայն ձերբակալությունները չեն քաջալերում ինձ քայլերս ուղղելու դեպի հայրենիք. ամո՛թ է, հազա՜ր ամոթ. Արամ Ա կաթողիկոս

Ամուր պահեք կապը Եկեղեցու և հայրենիքի հետ. Վեհափառ Հայրապետ

Հայաստանի մի շարք հասցեներում էլեկտրաէներգիայի անջատումներ կլինեն

Դավիթ Մանուչարյանը նոր պաշտոնի է նշանակվել

Ականանետային կրակոցի պայթյունի հետևանքով կան տուժածներ․ ՊՆ

Պապային ասել եմ՝ ուժեղ կլինես․ Արթուր Սարգսյանի տղան ՔԿ–ի դիմաց է (տեսանյութ)

Պապային ասել եմ՝ ուժեղ կլինես. Արթուր Սարգսյանի տղան ՔԿ-ի դիմաց է (տեսանյութ)

ԵՀԽ-ն խորը մտահոգություն է հայտնում ՀԱԵ-ի հետ կապված վերջին զարգացումների վերաբերյալ

83-ամյա քաղաքացին Երևանի քաղաքապետարանի դիմաց սպառնում է ինքնահրկիզվել